Ένα ρητό λέει “Γηράσκω αεί διδασκόμενος”, και έτσι πρέπει να είναι, όσο μεγαλώνουμε πρέπει να μαθαίνουμε αλλά και να προσαρμοζόμαστε στις νέες τεχνολογίες έστω και αν αυτές δεν μας αρέσουν. Ιδιαιτέρως όταν πρόκειται για την ασφάλεια μας οτιδήποτε μπορεί να μας βοηθήσει να μείνουμε ασφαλείς θεωρώ ότι είναι χρήσιμο. Μια κακή νοοτροπία που υπάρχει σε πολλούς φορείς και υπηρεσίες είναι η MH χρήση αναπνευστικής συσκευής και Μ.Α.Π. σε έκτακτες ανάγκες… ιδιαιτέρως αν γίνει χρήση τους σε πυρκαγιές σε οχήματα ή σε μικρής έκτασης ατυχήματα, τότε επικρατεί λανθασμένα η άποψη, ότι έχουμε να κάνουμε είτε με πυροσβέστες που φοβούνται και την σκιά τους ή στην καλύτερη περίπτωση με καινούργιους που δεν έχουν εμπειρία….
Ο σκοπός του άρθρου αυτού είναι να βοηθήσω (όσο μπορώ) στην ενημέρωση σας σε ότι αφορά τα επικίνδυνα αέρια και χημικά που υπάρχουν σε καθημερινά συμβάντα που θα τύχει να εμπλακείτε και πολλές φορές τα προσπερνάμε ως μια κακή στιγμή ή σκεπτόμαστε, αυτό δεν θα τύχει σε εμένα. Θέλω να πιστεύω ότι όποιος το διαβάσει τουλάχιστον θα αναθεωρήσει μερικές από τις απόψεις του για την χρήση της αναπνευστικής συσκευής και των Μ.Α.Π. ή θα σταματήσει να χλευάζει όσους συναδέλφους του, χρησιμοποιούν κατά κόρον τα μέσα ατομικής προστασίας παντού.
Μέχρι πρότινος υπήρχε η αντίληψη ότι η συχνότερη αιτία θανάτου από την εισπνοή καπνού ήταν το μονοξείδιο του άνθρακα. Τα αποτελέσματα, όμως, των τοξικολογικών αναλύσεων στο αίμα θυμάτων φωτιάς αμφισβητούν την άποψη αυτή και αποδεικνύουν ότι και το υδροκυάνιο αποτελεί μία σημαντική αιτία θανάτου κατά τη διάρκεια μιας φωτιάς.
Άλλες ουσίες, όπως η αμμωνία, το διοξείδιο του θείου, τα οξείδια του αζώτου, το υδροχλώριο, το φωσγένιο, το χλώριο και οι αλδεϋδες, επιδρούν τοπικά στο κατώτερο αναπνευστικό και προκαλούν χημική τραχειοβρογχίτιδα. Το ποσοστό ευθύνης της κάθε μιας ερεθιστικής ουσίας στη βλάβη του αναπνευστικού που προκαλείται από τον καπνό είναι δύσκολο να προσδιορισθεί ποσοτικά σε μία πυρκαγιά, δεδομένου ότι και οι ερεθιστικές ουσίες και ο καπνός προκαλούν παρόμοιες βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα.
Για το λόγο αυτό είναι αρκετά δύσκολο να προσδιοριστεί αν ένας ασθενής που έχει εισπνεύσει καπνό, έχει υποστεί δηλητηρίαση μόνο με μονοξείδιο του άνθρακα-κυανιούχα ή αν έχει υποστεί και υποξία. (λόγω αναπνευστικής δυσχέρειας, από εγκαύματα στις αεροφόρους οδούς ή στους πνεύμονες ή shock από εγκαύματα του δέρματος ή άλλα μεγαλύτερα τραύματα).
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΩΝ
Η έκθεση των πυροσβεστών στον καπνό και σε διάφορες άλλες χημικές ενώσεις, συχνά σε υψηλές συγκεντρώσεις, προκαλούν οξείες ή και χρόνιες βλάβες της υγείας τους, που συνοψίζονται ως εξής :
Αναπνευστικά νοσήματα:
Συνήθως αναφέρονται οξείες και χρόνιες διαταραχές της πνευμονικής λειτουργίας.
Καρδιαγγειακά νοσήματα:
Αναφέρονται πολλά περιστατικά καρδιαγγειακών νοσημάτων σε πυροσβέστες και κυρίως μια αύξηση των περιστατικών στεφανιαίας νόσου.
Επιπτώσεις στην αναπαραγωγική λειτουργία:
Πολλές από τις χημικές ενώσεις που ανευρίσκονται στην ατμόσφαιρα της φωτιάς έχουν σχέση με πιθανή επίδραση στην αναπαραγωγή και με την πρόκληση γενετικών ανωμαλιών στους απογόνους των πυροσβεστών.
Κίνδυνος καρκινογένεσης:
Στην ατμόσφαιρα της φωτιάς υπάρχουν πολλές καρκινογόνες ή ύποπτες για καρκινογένεση ουσίες, όπως π.χ. πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, ακρυλονιτρίλιο, βινυλοχλωρίδιο, αμίαντος, φορμαλδεϋδη και PCBs. Μελέτες για την πιθανή αύξηση των καρκίνων στους πυροσβέστες απέδειξαν ότι η συχνότερη εντόπιση του καρκίνου είναι στη στοματική και στη φαρυγγική χώρα, στον οισοφάγο, στο έντερο, στον εγκέφαλο και στο λεμφικό σύστημα. Ο καρκίνος του πνεύμονα δεν έχει τεκμηριωθεί. Η αύξηση ορισμένων καρκίνων πιθανόν να είναι το αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης διαφόρων παραγόντων, όπως των τοξικών ενώσεων της φωτιάς, του οινοπνεύματος και του καπνίσματος.
» Αμμωνία
Η αμμωνία είναι μια ισχυρά τοξική ένωση και η εισπνοή αερίου αμμωνίας σε μεγάλες συγκεντρώσεις είναι επικίνδυνη για τους πνεύμονες και το δέρμα, λόγω των ισχυρώς βασικών (καυστικών) ιδιοτήτων της.
Ο OSHA (Occupational Safety and Health Administration) στις ΗΠΑ έχει θέσει όρια έκθεσης των 15 λεπτών για συγκεντρώσεις 35 ppm , ενώ το TLV (Threshold Limit Value) είναι 25 ppm (για 8-ωρη ημέρα εργασίας). Ως άμεσα επικίνδυνη για τη ζωή (όριο IDLH: Immediately Dangerous to Life and Health) έχει καθορισθεί η συγκέντρωση των 300 ppm. Η αμμωνία σε μεγάλη ποσότητα είναι αρκετά τοξική, απορροφάται από το δέρμα και μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ζωτικά όργανα και κυρίως στα γεννητικά όργανα του άνδρα, προκαλώντας ακόμη και στείρωση.
» Μονοξείδιο του άνθρακα
Ο χώρος στον οποίο εκδηλώνεται μια φωτιά είναι εξ ορισμού επικίνδυνος. Το ύψος (λοφίο) του καπνού που βγαίνει από ένα δωμάτιο, για μια φωτιά μετρίου μεγέθους (π.χ. που θα μπορούσε να σβήσει με ένα λάστιχο ποτίσματος), έχει συγκέντρωση μονοξειδίου του άνθρακα 5000-50.000 ppm. Ένα μοναδικό αντικείμενο βάρους ακόμη και ενός κιλού, εφόσον καεί γρήγορα, οδηγεί στην παραγωγή αρκετού μονοξειδίου του άνθρακα, το οποίο θα μπορούσε να απειλήσει τη ζωή ανθρώπων σε ένα κτίριο μεγέθους όσο ένα σπίτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι μια «χούφτα» κάρβουνο μπορεί να προκαλέσει θάνατο αν καεί μέσα σε ένα κλειστό δωμάτιο.
Μελέτες με πειραματόζωα που εκτέθηκαν σε διάφορες αναλογίες μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα αποκάλυψαν την ύπαρξη συνέργειας μεταξύ μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα.
» Χλώριο
Το χλώριο είναι ανοιχτό πράσινο αέριο με χαρακτηριστική οσμή που είναι ίδια με αυτήν των διαλυμάτων υποχλωριώδους νατρίου, που χρησιμοποιούνται στην οικιακή καθαριότητα. Είναι πολύ ισχυρό οξειδωτικό μέσο και αντιδρά με τα μέταλλα και ερεθίζει το δέρμα και τους βλεννογόνους. Είναι σημαντικό απολυμαντικό και λευκαντικό και διαλύεται εύκολα στο νερό.
Το χλώριο είναι τοξικό στην επαφή, την κατάποση και την εισπνοή. Απαραίτητη είναι η χρήση γαντιών, γυαλιών ασφαλείας και καλού εξαερισμού κατά την χρήση του. Συγκεντρώσεις άνω των 500 ppm είναι θανατηφόρες. Η μέγιστη επιτρεπόμενη συγκέντρωση στον αέρα για οκτάωρο είναι 1 ppm. Είναι επίσης πάρα πολύ τοξικό για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Το χλώριο αποτέλεσε τη βάση για τα πρώτα χημικά όπλα που χρησιμοποιήθηκαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η χρήση ενώσεων του χλωρίου στα ψυγεία και τα προωθητικά των σπρέι με τη μορφή των χλωροφθορανθράκων προκαλεί την τρύπα του όζοντος. Επίσης, τα εντομοκτόνα με χλώριο, ειδικά το DDT, προκάλεσαν προβλήματα βιοσυσσώρευσης σε οργανισμούς πιο πάνω στην τροφική αλυσίδα.
Για την απολύμανση του νερού στις πισίνες, στα κολυμβητήρια, στα spa και στα υδρομασάζ, το Χλώριο χρησιμοποιείται με τις παρακάτω μορφές: Ως φυσικό αέριο.
Η μορφή αυτή, που παλιά αποτελούσε τη βασική τεχνική για την εξυγίανση των δημόσιων πισινών εξαιτίας των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει στους χρήστες και στο περιβάλλον, βρίσκει σήμερα πολύ περιορισμένη εφαρμογή.
Ως υποχλωριώδες Νάτριο (NaOCl)
Χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στις δημόσιες όσο και στις ιδιωτικές πισίνες. Άρα δίνουμε μεγάλη προσοχή στις πυρκαγιές που υπάρχουν σε μηχανοστάσια πισινών μικρά ή μεγάλα και κάνουμε πάντα χρήση αναπνευστικής συσκευής και πλήρη Μέσων Ατομικής Προστασίας.
» Yδροχλώριο
To υδροχλώριο ή χλωρίδιο του υδρογόνου ή χλωράνιο είναι η χημική ένωση με χημικό τύπο HCl, που ανήκει στην κατηγορία των υδραλογόνων. Σε θερμοκρασία δωματίου (T = 20°C, P = 1 atm) είναι ένα άχρωμο αέριο, που σχηματίζει ορατούς λευκούς ατμούς, όταν έρχεται σε επαφή με την υγρασία του ατμοσφαιρικού αέρα. Το υδατικό διάλυμα υδροχλωρίου ονομάζεται υδροχλωρικό οξύ. Τόσο το υδροχλώριο όσο και το υδροχλωρικό οξύ είναι σημαντικές ενώσεις στην τεχνολογία και στη βιομηχανία.
Το μεγαλύτερο μέρος του υδροχλωρίου χρησιμοποιείται για την παραγωγή του υδροχλωρικού οξέος. Αποτελεί επίσης σημαντικό αντιδραστήριο σε άλλες βιομηχανικές εφαρμογές όπως π.χ. στην υδροχλωρίωση του καουτσούκ και στην παραγωγή του βινυλο- και αλκυλο-χλωριδίων.
Εισπνοή αναθυμιάσεων υδροχλωρικού οξέος μπορεί να προκαλέσει βήχα, πνιγμό, φλεγμονή της μύτης, του λαιμού, και του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σε σοβαρές περιπτώσεις προκαλείται πνευμονικό οίδημα, ανεπάρκεια του κυκλοφορικού συστήματος και τέλος θάνατος. Επαφή με το δέρμα μπορεί να προκαλέσει ερυθρότητα, πόνο και σοβαρά εγκαύματα. Το υδροχλώριο μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρά εγκαύματα στα μάτια ή και μόνιμη τύφλωση.
» Μεθάνιο
Είναι ευρέως διαδεδομένο στη φύση, καθώς αποτελεί το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου, σε ποσοστό 75%, του αερίου των ανθρακωρυχείων και του αερίου των τελμάτων, όπου σχηματίζεται κατά την αναερόβια ζύμωση της φυτικής και της ζωικής ύλης, κάτω από το νερό. Το μεθάνιο παράγεται επίσης ως υποπροϊόν σε ορισμένες χημικές βιομηχανίες. Είναι άχρωμο και άοσμο αέριο, λίγο διαλυτό στο νερό και με πυκνότητα μικρότερη από αυτήν του αέρα.
Δεν είναι τοξικό κατά την εισπνοή, ωστόσο μπορεί να προκαλέσει ασφυξία, μειώνοντας τη συγκέντρωση του οξυγόνου. Για τον λόγο αυτό, στο εμπορικό φυσικό αέριο προστίθενται ίχνη οργανικών θειούχων ενώσεων με χαρακτηριστική οσμή, ώστε να ανιχνεύονται έγκαιρα οι διαρροές. Η εναπόθεση φύλλων και βιομάζας παράγει σε ορισμένες περιπτώσεις ατμούς μεθάνιου.
» Υδρόθειο H2S
To «υδρόθειο» ή «θειάνιο» ή «υδροσουλφίδιο» ή «σουλφίδιο του υδρογόνου» είναι η χημική ένωση του υδρογόνου και του θείου με χημικό τύπο H2S. Είναι ένα άχρωμο, πολύ τοξικό και εύφλεκτο αέριο με τη χαρακτηριστική οσμή των κλούβιων αυγών.
Χαρακτηριστικά
Άχρωμο, άγευστο, έχει χαρακτηριστική οσμή (σαν χαλασμένα αυγά), εξαιρετικά εύφλεκτο, βαρύτερο του αέρα (σχετική πυκνότητα: 1,187), τοξικό, διαβρωτικό, όρια ανάφλεξης στους 20οC και 1013 mbar:4,3-45,5 % κ.ο., θερμοκρασία αυτανάφλεξης 250οC,σε θερμοκρασίες άνω των 300οC, διασπάται σε Η2 και S, αποθήκευση σε υγρή μορφή σε φιάλες στα 18 bar.
Είναι σημαντικό να προσέχουμε παλιά πηγάδια, παλιές εγκαταστάσεις και συσσωρεύσεις νερού που είναι σε αγωγούς με λιμνάζοντα ύδατα για χρόνια. Είναι συχνά το αποτέλεσμα της αναερόβιας βακτηριδιακής αποικοδόμησης οργανικών ουσιών που περιέχουν θείο, σε έλη και αποχετεύσεις. Επίσης βρίσκεται στα ηφαιστειακά αέρια, στο φυσικό αέριο και στο νερό κάποιων πηγαδιών.
- μυρωδιά απο χαλασμένο αυγό
- τσούξιμο των ματιών
- ελαφρύς πονοκέφαλος
- προβλήματα όρασης
Δεν μπορούμε να βασιστούμε στην όσφρηση για τον εντοπισμό του! (μετά από κάποιο επίπεδο σταματάμε να το μυρίζουμε)
ΑΝΩΤΑΤΟ ΕΠΙΤΡΕΠΤΟ ΟΡΙΟ: 10 ppm
Επιπτώσεις εισπνοής
- 20 έως 150 ppm: ερεθισμός των ματιών
- πάνω από 150 ppm: ερεθισμός της αναπνευστικής οδού, παρατεταμένα πνευμονικό οίδημα
- 500 ppm για 30 λεπτά: πονοκέφαλος, ζαλάδα, ευεξία και μυϊκός αποσυντονισμός
- 800-1000 ppm και άνω: θανατηφόρα εντός μερικών λεπτών
- πολύ υψηλές συγκεντρώσεις: ακαριαία θανατηφόρες
- Φυσιολογικές επιπτώσεις είναι μόνιμες: παράλυση του εγκεφάλου, μόνιμα συμπτώματα όπως πονοκέφαλος, γαστροεντερικά προβλήματα, ερεθισμός των ματιών,
- πνευμονικό οίδημα και σε σοβαρές περιπτώσεις δηλητηρίασης παράλυση του κεντρικού νευρικού συστήματος.
ppm : Μέρη στο εκατομμύριο (ppm). Συμβολίζεται με “ppm” και δηλώνει το ποσό μιας δεδομένης ουσίας σε ένα συνολικό ποσό του 1000000, ανεξάρτητα από τις μονάδες μέτρησης, εφόσον αυτές παραμένουν ίδιες. π.χ. 1 χιλιοστογραμμάριο ανά χιλιόγραμμο (1 mg/Kg), ppm = 1. Το 1 προς 106 αντιστοιχεί σε 1 σταγόνα νερού σε 50 L, ή σε 1 δευτερόλεπτο ανά 11.5 μέρες.
ΠΡΟΣΟΧΗ : Σε περίπτωση δηλητηρίασης από H2S αποφύγετε να δώσετε νερό στο πάσχοντα! Μην έρχεστε σε επαφή μαζί του αν δεν έχετε τα απαιτούμενα Μ.Α.Π.
» Μαγνήσιο
Το μαγνήσιο είναι το τρίτο (3ο) συχνότερα χρησιμοποιούμενο κατασκευαστικό μέταλλο, ακολουθώντας το χάλυβα και το αλουμίνιο. Η κύρια χρήση του είναι να σχηματίζει κράματα με το αλουμίνιο, μια ευρεία χρήση των οποίων είναι η κατασκευή μεταλλικών κουτιών για αναψυκτικά και μπύρες. Ωστόσο και το καθαρό μαγνήσιο μπορεί να συγκριθεί με το αλουμίνιο, γιατί είναι ισχυρό και ελαφρύ. Γι’ αυτό χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό σε κατασκευαστικές εφαρμογές, όπως ανταλλακτικά αυτοκινήτων και φορτηγών. Ειδικά οι υψηλές ποιότητας ζάντες κράματος μαγνησίου που ονομάζονται «mag wheels».
Το 1957 το μοντέλο «Corvette SS», που σχεδιάστηκε για αγώνες ταχύτητας, είχε αμάξωμα από καθαρό μαγνήσιο. Ένα άλλο σπορ μοντέλο, το «Mercedes-Benz 300 SLR» είχε αμάξωμα από το κράμα μαγνησίου «Elektron». Αυτά τα μοντέλα είχαν επιτυχίες στους αγώνες «Le Mans» και «Mille Miglia», καθώς και σε άλλους αγώνες αυτοκινήτων του 1955, αν και ένα από αυτά είχε ένα από τα χειρότερα δυστυχήματα με ανθρώπινες απώλειες στον αγώνα του «Le Mans». Η «Porsche», στη διαρκή προσπάθειά της για ελάττωση του βάρους των αυτοκινήτων της, οδηγήθηκε στη χρήση φτερών από μαγνήσιο στο διάσημο μοντέλο της «Porsche 917/053» που νίκησε τον αγώνα «Le Mans» του 1971, όπου ακόμη κρατά το απόλυτο ρεκόρ απόστασης. Το «917/30 Can-Am» επίσης είχε φτερά από μαγνήσιο, βοηθώντας έτσι την εκμετάλλευση του φιλόδοξου κινητήρα 1100-1500 ίππων της «Volkswagen Group», που επίσης χρησιμοποιούσε πολλά ανταλλακτικά από μαγνήσιο, για πολλά έτη.
Για μακρά περίοδο η «Porsche» χρησιμοποίησε κράμα μαγνησίου για τους κινητήρες της, εξαιτίας φυσικά του μειωμένου βάρους του. Επίσης υπήρξε ανανεωμένο ενδιαφέρον για κινητήρες από μαγνήσιο ή και κράματά του από την «BMW», από το 2006 στα μοντέλα της «325i» και «325i» Οι κινητήρες της «BMW» χρησιμοποίησαν κράμα μαγνησίου (συγκεκριμένα το «AJ62A») στα εσωτερικά τοιχώματα των κυλίνδρων τους, καθώς και στα χιτώνια ψύξης τους. Ο κινητήρας της «Corvette Z06» το 2006 είχε περίβλημα από το κράμα μαγνησίου «AE44» θεωρήθηκε μια υψηλής τεχνολογίας σχεδίαση.
Όλα αυτά τα κράματα είναι πρόσφατες εξελίξεις υψηλής θερμοκρασίας και χαμηλής τριβής κραμάτων μαγνησίου. Η «Mitsubishi Motors» επίσης χρησιμοποιεί μαγνήσιο, μεταλλικό και σε κράματα, για τα χειριστήρια αλλαγής ταχυτήτων της. Η γενική στρατηγική γι’ αυτά τα κράματα είναι να σχηματίζουν διαμετταλλικές επαφές στα όρια κόκκων, π.χ. προσθέτοντας και μεταλλικό ασβέστιο. Νέες εξελίξεις ανάπτυξης κραμάτων μαγνησίου και μειωμένα κόστη αρχίζουν να γίνονται ολοένα πιο ανταγωνιστικά για το καθαρό αλουμίνιο σε όλο και περισσότερες εφαρμογές της αυτοκίνησης.
Τα συμπτώματα εισπνοής ατμών μαγνησίου δεν είναι ακριβής αλλά σε γενικές γραμμές περιγράφονται ως αυτά της γρίπης με πυρετό, ναυτία, πονοκέφαλο, μυϊκή ατονία δυσκολία αναπνοής, πόνους στο στήθος και βήχα. Πολλές φορές υπάρχει μια έντονη γεύση μετάλλου στο στόμα και ερεθισμός στο λαιμό. Εισπνοή των ατμών του μαγνησίου περιγράφεται και ως “metal fume fever”, και είναι συνήθης στους πυροσβέστες που επιχειρούν σε πυρκαγιές οχημάτων που περιέχουν στις μηχανές τους ή στα μηχανικά μέρη κράματα μαγνησίου. Πολλές φορές οι Έλληνες πυροσβέστες λόγω της γενναιότητας και της κακής παλαιάς νοοτροπίας (που ευτυχώς σιγά σιγά αλλάζει) ΔΕΝ χρησιμοποιούν αναπνευστικές συσκευές σε πυρκαγιές οχημάτων με αποτέλεσμα να εισπνέουν διάφορους τοξικούς παράγοντες που εκλύονται από τα μέρη του οχήματος που καίγεται.
Το μαγνήσιο όπως είπαμε βρίσκεται ως κράμα μετάλλου σε διάφορα εξαρτήματα μηχανών και όταν καίγεται αντιδρά βίαια στο νερό δημιουργώντας μια έκρηξη σαν πυροτέχνημα με λευκό καπνό και αρκετά θορυβώδες. Το πρόβλημα είναι τα οξείδια μαγνησίου που περιέχονται στο καπνό που ακολουθεί και πρέπει να αποφεύγονται καθώς η εισπνοή του καπνού αυτού αναλόγως της εισπνεόμενης ποσότητας μπορεί να προκαλέσει χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα ή μερική κάκωση του αναπνευστικού.
Πίνακας επικίνδυνων υλικών
| Άρθρο του Ιωάννη Σ. Ρέτσιου | |
 |
Ο Ιωάννης Σ. Ρέτσιος είναι σύμβουλος Health & Safety και εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας, με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας πεδίου. Εξειδικεύεται στον εξοπλισμό και τις λύσεις αντιμετώπισης για επικίνδυνα υλικά (Haz.Mat) και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης C.B.R.N.e., παρέχοντας ολοκληρωμένη τεχνογνωσία σε οργανισμούς και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε απαιτητικά περιβάλλοντα. https://www.linkedin.com |
Ενημερώθηκε το άρθρο στις 24/11/2018 (πρώτη έκδοση 2013)
Βιβλιογραφία :
- http://el.wikipedia.org
- Τοξικολογία της φωτιάς – Μαρία Στεφανίδου-Λουτσίδου
- http://www.chem.uoa.gr
- http://www.certh.gr
