Πυρκαγιές σε Πολυώροφα Κτήρια

Κοινοποιήστε στα Social ή εκτυπώστε το άρθρο

Αξιολογήστε το άρθρο!

[Σύνολο: 0 Μέσο: 0]

Η πυρκαγιά στην εργατική εστία ‘Λάκαναλ’ στο Κάμπεργουελ (Ν.Α Λονδίνο) τον Ιούλιο 2009 που κόστισε τη ζωή σε 6 ανθρώπους, έδωσε το έναυσμα για μια νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση και διαχείριση πυρκαγιών σε πολυώροφα κτήρια, και πιο συγκεκριμένα στα κτήρια σκοπούμενης κατασκευής (purposebuilt). Οι επίσημες έρευνες που διενεργήθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού του τραγικού γεγονότος και η αναφορά που ακολούθησε υπογράμμιζε μια σειρά λαθών και αστοχιών που αφορούσαν την πυρασφάλεια – πυροπροστασία σε όλα του τα επίπεδα: κατασκευαστικό/σχεδιαστικό, προληπτικό, κατασταλτικό κοκ.

Υπογράμμισε επίσης την σημασία τόσο στην αναγκαιότητα της διασφάλισης του ύψιστου επαγγελματισμού σε ότι αφορά τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες και ευθύνες της κάθε υπεύθυνης υπηρεσίας σε θέματα πυρασφάλειας, όσο και στην σημασία της αλληλοενημέρωσης και συνεργασίας μεταξύ των ‘εμπλεκόμενων φορέων’.

Η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων δεν είναι κάτι καινούργιο στην Μεγάλη Βρετανία αλλά θεσμοθετήθηκε οριστικά με την εφαρμογή του CrimeandDisorderActτο 1998 μεταξύ άλλων διαταγμάτων[1]. Αυτά ορίζουν ξεκάθαρες δομές συνεργασίας μεταξύ σωρεία φορέων όπως, την αστυνομία, την πυροσβεστική υπηρεσία, τους Δήμους, ανεξάρτητες επιβλέπουσες υπηρεσίες, υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, την Εθνική Υπηρεσία Υγείας, ΜΚΟ και άλλες.

Επιπλέον ήρθε το RegulatoryReform (FireSafety) Order 2005 που μπήκε σε εφαρμογή τον Οκτώβρη 2006. Η νομοθεσία, επί της ουσίας, ενοποιούσε κάποιες δεκάδες σχετικές διατάξεις (οι περισσότερες παρωχημένες) σε ένα ανανεωμένο και σύγχρονο νόμο το οποίο θα έθετε συγκεκριμένες ευθύνες, αρμοδιότητες και διαδικασίες προς συμμόρφωση και εφαρμογή από τις σχετικές υπηρεσίες και ανθρώπους σε ότι αφορά θέματα παθητικής και ενεργητικής πυρασφάλειας.

Όπως με οτιδήποτε καινούργιο όμως, χρειάζεται χρόνος για να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες για να μπορούν οι προβλέψεις και οδηγίες ενός νέου νόμου να λειτουργήσουν με αυτοτέλεια. Επίσης, η εμπειρία παγκοσμίως έχει δείξει ότι οι μεγάλες αλλαγές θα ακολουθήσουν μια καταστροφή. Ο μηχανισμός τότε θα επικεντρωθεί στο τι πήγε στραβά κι από κει θα ξεκινήσει η αναθεώρηση και αναδιάρθρωση των υφιστάμενων πρωτοκόλλων πρόληψης, διαχείρισης και αποκατάστασης παρομοίων γεγονότων.

Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να δώσει τροφή για σκέψη για το κατά πόσο είμαστε προετοιμασμένοι για μια αντίστοιχη περίπτωση και να αναλογιστούμε αν οι γνώσεις μας, η εκπαίδευση και τα εφόδια μας είναι επαρκείς.

Ιστορία Εργατικών Εστιών στη Μεγάλη Βρετανία

Η κατασκευή πολυώροφων εστιών έκαναν την εμφάνιση τους στην Μεγάλη Βρετανία μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι σχεδιαστές και πολιτικοί μηχανικοί των Δημοτικών Διαμερισμάτων του Λονδίνου επηρεάστηκαν από το όραμα του Γάλλου αρχιτέκτονα ‘LeCorbusier[2]’ για την κατασκευή μεγάλων πολυώροφων κτηρίων πέριξ των πόλεων που ονόμαζε ‘Δρόμους στον ουρανό’.

Το Λονδίνο, ειδικά, είχε υποστεί μεγάλες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς της Luftwaffeκαι οι Δημοτικοί άρχοντες είδαν ως εκπληκτική ευκαιρία την αναπλήρωση των παραδοσιακών μικρών οικείων σε συστοιχία με μικρούς κήπους, με μεγάλα πολυώροφα κτήρια σκοπούμενης κατασκευής. Η κεντρική ιδέα ήταν, ότι ένα πολυώροφο κτίσμα θα είχε την δυνατότητα στέγασης περισσοτέρων οικογενειών/ανθρώπων, εξοικονομώντας όμως παράλληλα τον φυσικό πλούτου που θα υπήρχε σε αφθονία γύρω από τις εστίες. Επιπλέον, η προσφορά οικονομικής στέγασης σε διαμερίσματα με μεγαλύτερους χώρους με ‘φανταστική’ θέα έγινε επίκεντρο των καμπανιών των πολιτικών κατά τις προεκλογικές περιόδους.

Η κατασκευή παρόμοιων πολυώροφων κτηρίων γινόταν φανατικά μεταξύ το 1950 και 1970 με τους Δήμους να επενδύουν στην κατασκευή τους σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Από κάποιο σημείο και μετά, μέχρι και τα δομικά στοιχεία ή/και οι εσωτερικές επενδύσεις (όπως οι τουαλέτες και τα πόμολα) παραγγέλνονταν και τοποθετούνταν μαζικά. Υπήρχαν όμως αρκετά προβλήματα με αυτές τις κατασκευές. Το γεγονός ότι ο σχεδιασμός πολλών παρόμοιων κτισμάτων ήταν γενόσημος και ταυτόχρονα γίνονταν οι κατασκευές η μια μετά την άλλη σε χρόνους ρεκόρ, δεν επέτρεπε για την παρακολούθηση, τον εντοπισμό και την επιδιόρθωση τεχνικών σφαλμάτων που με την πάροδο τον χρόνων αποδείχθηκαν ότι ήταν αρκετά.

Οι στέγες άρχισαν να βάζουν νερά, συσσωρευόταν υγρασία στα διαμερίσματα, οι χαλύβδινες επενδύσεις διαβρώνονταν και υπήρχαν γενικευμένες δομικές αλλοιώσεις. Επιπροσθέτως δεν υπήρχαν αρκετά λεφτά από τους Δήμους – και ίσως όχι ιδιαίτερο ενδιαφέρον – για να συντηρήσουν καθημερινά προβλήματα, ειδικά στους κοινόχρηστους χώρους, όπως καθαριότητα, φωτισμός, κηπουρική, σπασμένα παράθυρα, σπασμένες πόρτες και άλλα πολλά. Σε γενικές γραμμές τα μέτρα πυρασφάλειας (παθητικά και ενεργητικά) σε τέτοια κτήρια ήταν (και είναι) ελλιπέστατα.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι συγκεκριμένες εστίες έπαψαν να είναι ελκυστικές για το ευρύ κοινό και έτσι οι περισσότεροι ένοικοι τοποθετούνταν εκεί πλέον από τους Δήμους μέσω προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας. Υπήρχε μεγάλη συγκέντρωση ανθρώπων χαμηλότερου κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου, μεγάλο ποσοστό ανέργων, υψηλούς δείκτες ψυχιατρικών ασθενειών, μονογονεϊκές οικογένειες και, φυσικά, υπήρχαν μεγάλα ποσοστά εγκληματικότητας. Επιπλέον, σε αντίθεση με το αρχικό όραμα, πολλές εστίες έξω από μεγάλα αστικά κέντρα, δεν είχαν άμεσες προσβάσεις σε βασικά μέσα, όπως δημόσια συγκοινωνία, πάρκα, θέατρα, μαγαζιά, κέντρα νεότητας, νοσοκομεία κα.

Η θεωρία των ‘Σπασμένων Παραθύρων’ (Wilson & Kelling, 1982), ήταν μια μελέτη ή οποία ερευνούσε τον υποβιβασμό και παραίτηση συγκεκριμένων αστικών οικισμών και εργατικών εστιών στην Νέα Υόρκη στις Η.Π.Α. γύρω στο 1980. Η έρευνα ανακαλύπτει ότι σε ένα αστικό περιβάλλον, ένα σπασμένο παράθυρο, αν δεν επισκευαστεί, θα δώσει έναυσμα να σπάσει ή/και να σπάσουν άλλο ένα. Το δεύτερο σπασμένο παράθυρο, αν δεν φτιαχτεί ούτε αυτό, θα δώσει έναυσμα για να σπάσουν άλλο ένα. Ο κύκλος αυτός υπογραμμίζει την δημιουργία ενός κυκεώνα όπου το σπασμένο παράθυρο συμβολίζει την αδράνεια και την παραίτηση, και η περαιτέρω υποβίβαση την περιοχής με άλλα σπασμένα παράθυρα, αντικοινωνικές και, εν δυνάμει, εγκληματικές συμπεριφορές δείχνουν την ανάλογη προσαρμογή της κοινότητας σε ένα περιβάλλον παρατημένο και περιθωριοποιημένο χωρίς ευκαιρίες κι ελπίδες.

Έτσι, αντίστοιχα θεωρούνται πλέον οι πλειονότητα των πολυώροφων εργατικών εστιών στην Μεγάλη Βρετανία με μια πλούσια ιστορία σε γεγονότα που απασχολούν καθημερινά την αστυνομία, την πυροσβεστική, την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας κτλ. Ο συνδυασμός αφενός, της παραίτησης και η έλλειψη ικανοποιητικής μέριμνας για αυτά τα κτήρια αλλά και τις κοινότητες που διαμένουν εκεί, σε συνδυασμό με την γενικευμένη κοινωνικο-οικονομική κατάσταση αυτών των ανθρώπων, αυξάνει κατά πολύ το ρίσκο όχι μόνο για την εκδήλωση πυρκαγιών αλλά και τα δυσάρεστα αποτελέσματα αυτών.

Η Πυρκαγιά στην εργατική εστία “Λάκαναλ”

Η εστία ‘Λάκαναλ’ είναι μια 14όροφη εργατική εστία στην περιοχή του Κάμπεργουελ του Δήμου Southwark στο Νοτιοανατολικό Λονδίνο. Το κτίσμα είναι κατασκευής του 1959 και έχει συνολικό ύψος 41.91μ. Υπάρχει ένας κεντρικός διάδρομος πού δίνει πρόσβαση στα διαμερίσματα δεξιά και αριστερά του διαδρόμου.

Τα διαμερίσματα είναι διώροφα και έχουν ένα ιδιαίτερο σχήμα σαν ψαλίδι όπου ο όροφος εισόδου έχει 2 υπνοδωμάτια και ένα μπάνιο, και ο επάνω όροφος έχει μια κουζίνα και ένα διαμπερές σαλόνι. Το διαμπερές σαλόνι του κάθε διαμερίσματος κάθεται από πάνω από ένα υπνοδωμάτιο δικό του και ένα υπνοδωμάτιο του απέναντι διαμερίσματος. Ο επάνω όροφος του κάθε διαμερίσματος έχει δύο εξόδους κινδύνου στον κύριο διάδρομο πρόσβασης και μια έξοδο κινδύνου, επιπλέον της κεντρικής πόρτας, από το μεγάλο υπνοδωμάτιο στο κάτω όροφο.

Στις 03 Ιουλίου 2009 και περί ώρας 16:10μμ εκδηλώνεται πυρκαγιά στον 9^ο όροφο στο διαμέρισμα 65. Η πρώτη κλήση στην πυροσβεστική γίνεται στις 16:18μμ όπου φτάνει στο τόπο του συμβάντος το πρώτο πυροσβεστικό όχημα στις 16:23μμ. Η πυρκαγιά στο διαμέρισμα 65 φτάνει σε σημείο ‘flashover’ κάτι το οποίο δεν ανησυχεί ιδιαίτερα τους πυροσβέστες οι οποίοι υπέθεσαν ότι οι πόρτες πυρασφάλειας και τα πυρο-διαφράγματα μέσα στους τοίχους, τα πατώματα και την ψευδοροφή που εξασφαλίζουν την διαμερισματοποίηση, θα περιορίσουν την πυρκαγιά στον χώρο εκδήλωσης της.

Η επέκταση της πυρκαγιάς ήταν όμως ραγδαία και πρωτοφανής τυλίγοντας στις φλόγες τα διαμερίσματα 79 και 81 στον 11^ο όροφο. Αδιανόητο ήταν επίσης για τους πυροσβέστες όταν ενημερώθηκαν πως είχε επεκταθεί η φωτιά, όχι μόνο σε διαμέρισμα του 7^ου ορόφου, αλλά και του 5^ουεπίσης. Στήθηκε κέντρο αναφοράς στο 7^ο όροφο και σταδιακά ενισχύθηκαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις σε 18 οχήματα και 100 πυροσβέστες οι οποίο έδωσαν πολύωρη μάχη με τις φλόγες έως ότου περιοριστεί η πυρκαγιά.

Τα τραγικά αποτελέσματα αυτής της πυρκαγιάς ήταν 6 νεκροί, ήτοι οι:

Diana Francisquini, 26 ετών
Τhais Francisquini, 6 ετών
Filipe Francisquini, 3 ετών
Catherine Hickman, 31 ετών
HelenUdoaka, 43 ετών και η κόρη της Michelle 20 ημερών

Παρακάτω φαίνεται το χρονικό των γεγονότων:

16:18: Η κα. Jade Spence από το διαμέρισμα 65 καλεί το 999 (9^οςόροφος)
16:21: Η Catherine Hickmanστο διαμέρισμα 79 (11^ος όροφος), ακριβώς από πάνω από το 65 καλεί το 999
16:23: Η Catherine Hickman αναφέρει καπνούς έξω από το παράθυρο και εισχώρηση καπνού από το πάτωμα
16:23: Άφιξη 1^ου οχήματος από τον πυροσβεστικό σταθμό του Peckham
16:27: Οι τηλεφωνητές του κέντρου πυροσβεστικής ενημερώνουν την Catherine Hickman να παραμείνει στο διαμέρισμα
16:29: Φτάνει κλιμακοφόρο από το πυροσβεστικό σταθμό του OldKentroad. Ο εκφωνητής ενημερώνει το πλήρωμα ότι η Catherine Hickman είναι εγκλωβισμένη.
16:30: Η Catherine Hickman ενημερώνει τον τηλεφωνητή της πυροσβεστικής ότι τα πάντα είναι πορτοκαλί στο διαμέρισμα.
16:32: Οι πυροσβέστες Fournier και Simons από τον Π.Σ. του Peckham παίρνουν εντολή να εισέλθουν στο κτήριο από το σημείο τους, το πρόχειρο κέντρο αναφοράς στον 7^ο όροφο.
16:32: Η Beatrice Obanyano ενημερώνει το κέντρο ότι είναι εγκλωβισμένη στο διαμέρισμα 68 και δεν μπορεί να αναπνεύσει από τους καπνούς
16:36: Ο κ. Nuhu ενημερώνει το κέντρο ότι αυτός και η οικογένεια του είναι εγκλωβισμένοι στο διαμέρισμα 80 στον 11^ο όροφο
16:36: Η Catherine Hickman λέει στον τηλεφωνητή του κέντρου: «Ωχ! Θεέ μου! Ακούστε με! Βλέπω φλόγες στη πόρτα!»
16:42: Η Catherine Hickman λέει στον τηλεφωνητή ότι είναι στο πάτωμα με το πρόσωπο της καλυμμένο: «Ωχ! Θεέ μου! Πνίγομαι εδώ μέσα»
16:42pm: Ο κ. Rafael Cerviκαλεί το 999 από ταξί για να ενημερώσει ότι η γυναίκα του Dayana Francisquiniκαι τα δύο του παιδιά Thaisand Felipe είναι εγκλωβισμένοι στο διαμέρισμα 81 στον 11^ο όροφο.
16:44: Το συντονιστικό κέντρο καλεί τον επικεφαλής του συμβάντος και δίνει εντολή να παραβιάσουν επειγόντως τα διαμερίσματα των Catherine Hickmanκαι Beatrice Obanyano
16:45: Η κα. Helen Udoaka καλεί το 999 και ενημερώνει ότι αυτή και το βρέφος της Michelle είναι εγκλωβισμένοι στο διαμέρισμα 82.
16:49: Τελευταία φορά που διακρίνεται ομιλία από την Catherine Hickman
16.49: To συντονιστικό κέντρο ρωτά αν έχουν φτάσει πληρώματα στα διαμερίσματα των Catherine Hickman και Beatrice Obanyanoκαι ενημερώνει ότι το βρέφος (MichelleUdoaka) μπορεί να βρίσκεται στο διαμέρισμα 80 ή 82.
16:50: Η κάτοικος από τον 1^ο όροφο, Emma Ball, καλεί το 999 και ενημερώνει ότι η πυρκαγιά έχει επεκταθεί από τον 7^ο όροφο στον 3^ο. Ο τηλεφωνητής της απαντάει «ακούστε να δείτε, η πυρκαγιά ανεβαίνει, εντάξει;»
16:55: το συντονιστικό κέντρο δίνει στον αέρα άμεση προτεραιότητα στο διαμέρισμα 79 καθώς η Catherine Hickmanέχει πάψει να μιλάει
17:09: Ο κ. και η κα. Nuhu από το διαμέρισμα 80 έχουν εξέλθει στο μπαλκόνι και προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή των πυροσβεστών
17:26: Η κα. Helen Udoaka ενημερώνει τον τηλεφωνητή ότι βρίσκεται στο μπάνιο του διαμερίσματος 81 με το βρέφος Michelle και δυσκολεύεται να αναπνεύσει
17:27: Ο κ. Nuhu προσπαθεί να κατέβει από το μπαλκόνι με ένα πρόχειρο σχοινί
17:38: Τελευταία σημεία ζωής από την κα. Dayana Francisquini
17:43: Τελευταία σημεία ζωής από την κα.Helen Udoaka
18:20: Ανακαλύπτονται τα άψυχα σώματα των Dayana Francisquini, Felipe Francisquini και Michelle Udoaka στο διαμέρισμα 81
20:51: Ανακαλύπτεται το άψυχο σώμα της Catherine Hickmanστο διαμέρισμα 79
20:54: Ανακαλύπτονται τα άψυχα σώματα της κα. Helen Udoakaκαι Thais Francisquiniστο διαμέρισμα 81

Οι έρευνες και ανακαλύψεις των επόμενων ημερών

Τις επόμενες ημέρες μετά την πυρκαγιά ξεκίνησαν έρευνες τόσο από την Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου όσο και από την Ιατροδικαστή, FrancesKirkham, ώστε να διερευνηθούν τα αίτια της πυρκαγιάς και η πρωτοφανή επέκταση της, όπως επίσης και οι συγκυρίες που ως αποτέλεσμα κόστισαν τη ζωή σε 6 ανθρώπους. Τα αποτελέσματα των ερευνών που διατυπώθηκαν σε επίσημη αναφορά της ιατροδικαστή υπογράμμιζαν αρκετά σημεία κλειδί με σημαντικά σφάλματα/παραλήψεις, κυρίως από μεριάς του Δήμου του Southwark (από μεριάς πρόληψης, σχεδιασμού και μη-τήρησης του νόμου περί πυρασφάλειας σε πολυώροφα κτήρια σκοπούμενης κατασκευής) αλλά και από την Πυροσβεστική Υπηρεσία του Λονδίνου σε μικρότερο βαθμό (στον επιχειρησιακό τομέα).

Από την αναφορά, απεφάνθη ότι η πυρκαγιά εκδηλώθηκε ως αποτέλεσμα βραχυκυκλώματος σε τηλεόραση στο διαμέρισμα 65. Ως εκ τούτου οι υποψίες για κακόβουλη ενέργεια (εμπρησμός) απερρίφθησαν[3], άρα άκρως απαραίτητο ήταν να δοθεί βάρος στην ανακάλυψη στοιχείων που θα διαφώτιζαν τα αίτια για την τόσο περίεργη συμπεριφορά της πυρκαγιάς.

Σε αντίθεση με αυτά που ίσως πολύ περίμεναν να ακούσουν, η πυρκαγιά επεκτάθηκε στους κάτω ορόφους από καιόμενα υλικά που έπεφταν από τους υπερκείμενους ορόφους στους χαμηλότερους μέσω ανοιχτών παραθύρων. Χαρακτηριστικό εκείνης την ημέρας είναι ότι υπήρχε αέρας με αποτέλεσμα οι κουρτίνες στους χαμηλότερους ορόφους να κυματίζουν έξω από τα παράθυρα. Από κει λοιπόν επεκτάθηκε η φωτιά στους παρακάτω ορόφους, μέσω των κουρτινών που πιάσανε φωτιά από τα καιόμενα υλικά που έπεφταν από πάνω. Αυτό βέβαια δεν εξηγούσε την ιδιαίτερα γρήγορη εξάπλωση της πυρκαγιάς προς τα πάνω, με δεδομένο ότι η διαμερισματοποίηση θα έπρεπε κανονικά να έχει ως ελάχιστο χρόνο συγκράτησης της πυρκαγιάς στο χώρο εκδήλωσης της τα 30 λεπτά της ώρας.

Ευθύνες του Δήμου Southwark

Ο Δήμος του Southwarkτο 2006 είχε επενδύσει £3.5 εκατομμύρια για ανακαίνιση της ‘Λάκαναλ’. Ο νέος νόμος[4] που είχε τεθεί σε εφαρμογή υποχρέωνε πλέον τους νομικά ή/και πνευματικά υπευθύνους κτηρίων (Ιδιοκτήτες, διαχειριστές), κυρίως επιχειρήσεων και πολυώροφων κτηρίων σκοπούμενης κατασκευής (εκτός των ιδιόκτητων οικογενειακών οικιών), όπως διενεργούν τακτικές μελέτες ρίσκου πυρός[5]. Ο νόμος δεν όριζε συγκεκριμένο χρόνο επανελέγχου σε όλες τις περιπτώσεις αλλά όριζε ότι έλεγχοι θα γίνονται ρητά και άμεσα μετά από οποιαδήποτε αλλαγή στα δομικά στοιχεία ενός κτίσματος τα οποία θα διέφεραν από την δομική κατάσταση τη στιγμή της προηγούμενης μελέτης ρίσκου πύρος.

Ως εκ τούτου και ενώ οι εργασίες στη ‘Λάκαναλ’ είχαν ολοκληρωθεί το 2006, μέχρι το 2009 δεν είχε γίνει καμία απολύτως μελέτη ρίσκου πυρός από τον Δήμο που είχε την απόλυτη νομική ευθύνη για την διεκπεραίωση της ήδη 3 χρόνια. Αν είχε γίνει, ίσως να είχε εντοπιστεί ότι είχαν αφαιρεθεί, σε εργασίες που έγιναν γύρω στο 1980, σημαντικά πυροφράγματα στις οροφές, τα πατώματα και τους τοίχους που εξασφάλιζαν την διαμερισματοποίηση των χώρων σε περίπτωση πυρκαγιάς. Επιπλέον, διάφορα υλικά του κτηρίου – όπως τα παράθυρα – δεν ήταν της συμβατής και επιτρεπόμενης πυράντοχης κατηγορίας[6].

Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, στην πρώτη περίπτωση, την άμεση επέκταση της πυρκαγιάς στους υπερκείμενους ορόφους, εφόσον η διαμερισματοποίηση ήταν ανύπαρκτη, και πολλά κενά σημεία (όπως αγωγοί σωληνώσεων που περνάνε απ’ όλους τους ορόφους και τα κενά στις ψευδοροφές) λειτούργησαν ως καμινάδες δίνοντας γρήγορη ανοδική ώθηση στην πυρκαγιά και επιτρέποντας την ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών. Εξωτερικά επίσης, λόγω έλλειψης κατάλληλης πυραντοχής στις κάθετες επιφάνειες (στην πρόσοψη του κτηρίου), η πυρκαγιά κατάφερε να επεκταθεί εξίσου γρήγορα όσο και εσωτερικά.

Ο νόμος του 2005 καθορίζει την υποχρεωτική τοποθέτηση συστημάτων sprinklerγια κτήρια άνω των 11 ορόφων που κατασκευάζονται μετά το 2006. Δυστυχώς, αν και προτείνεται, δεν υπάρχει καμία υποχρεώση εγκατάστασης τέτοιων συστημάτων για τα κτηρία κατασκευής προ 2006. Επίσης δεν υπήρχαν συστήματα ανίχνευσης και αναγγελίας πυρκαγιάς στους κοινόχρηστους χώρους που ίσως θα εξασφάλιζαν την αμεσότερη ειδοποίηση των ενοίκων. Αυτή η πρόβλεψη δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμα σε σχετική νομοθεσία.

Ευθύνες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία στην Μεγάλη Βρετανία έχει υιοθετήσει μια στρατηγική «Παραμείνετε στο σημείο σας» (StayPutPolicy) για πυρκαγιές πολυώροφων κτηρίων από το 1990. Το σκεπτικό πίσω απ’ αυτή την στρατηγική είναι ότι αυτά τα κτήρια είναι καταλλήλως κατασκευασμένα ώστε να παρέχουν (πύρο) διαμερισματοποίηση για τουλάχιστον 30 λεπτά έως και 2 ώρες. Δηλαδή, μια πυρκαγιά θα περιοριστεί στο χώρο εκδήλωσης της λόγω των πυράντοχων δομικών στοιχείων (πόρτες, παράθυρα πυρασφάλειας, πυροδιαφράγματα κοκ) για τουλάχιστον μισή ώρα. Επιπλέον, μεριμνά για την προστασία των ανθρώπων που ενδέχεται να κοιμούνται ή είναι σε κατάσταση όπου δεν θα αντιληφθούν άμεσα τον κίνδυνο ή δεν θα είναι σε θέση να μετακινηθούν γρήγορα (άνθρωποι με αναπηρία, άνθρωποι σε νοσηλεία κοκ).

Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία στηρίχθηκε πολύ σε αυτό το γεγονός – την παθητική πυρασφάλεια του κτηρίου. Ως αποτέλεσμα, δεν είχε γίνει καμία πρόβλεψη για την εξέλιξη της πυρκαγιάς κατά τον τρόπο που εξελίχθηκε. Επιπλέον, φαίνεται ότι υπήρχε διχασμός στο τηλεφωνικό κέντρο μεταξύ των τηλεφωνητών οι οποίοι κάποιοι λέγανε στους ενοίκους να εκκενώσουν το κτήριο άμεσα και κάποιοι έλεγαν να παραμείνουν στις θέσεις τους. Αυτό το γεγονός υπογράμμισε την έλλειψη κοινού πρωτοκόλλου ενεργειών αλλά και την έλλειψη επιχειρησιακής και πρακτικής αντίληψης των υφιστάμενων γεγονότων σε συνάρτηση με τις συμβουλές που έδιναν οι τηλεφωνητές.

Υπήρχε συγκεχυμένη επικοινωνία μεταξύ του συντονιστικού κέντρου και τους επικεφαλής στον τόπο του συμβάντος και, ως αποτέλεσμα, στις οδηγίες που λάμβαναν τα επιχειρησιακά πληρώματα. Η δομή των διαμερισμάτων και των γενικών χώρων ήταν πολύπλοκοι και άγνωστοι στους πυροσβέστες παρ’ ότι βάρδιες του τοπικού πυροσβεστικού σταθμού του Peckhamείχε κάνει αναγνωριστικό έλεγχο στην συγκεκριμένη εστία δύο μήνες πριν την πυρκαγιά. Η εμπλοκή πολλών πυροσβεστικών δυνάμεων όμως από διάφορες περιοχές του Λονδίνου δεν θα επέτρεπε την εξασφάλιση αυτών των πληροφοριών σε όλα τα πληρώματα υπό τις δεδομένες συνθήκες.

Το γεγονός ότι τα διαμερίσματα ήταν διώροφα δημιούργησαν περαιτέρω προβλήματα για τους πυροσβέστες διότι κατά την άνοδο των ορόφων, ώστε να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε διαμερίσματα, επί της ουσίας, βρίσκονταν στον άνω όροφο του από κάτω διαμερίσματος και όχι στις εισόδους των από πάνω. Τέλος, η ανύπαρκτη διαμερισματοποίηση ως μέτρο παθητικής πυρασφάλειας που επέτρεψε την τόσο γρήγορη εξάπλωση της πυρκαγιάς, δεν επέτρεψε την πρόσβαση στους πυροσβέστες στα εμπλεκώμενα διαμερίσματα λόγω του υπερβολικά υψηλού πυροθερμικού φορτίου και των πυκνών καπνών.

Συμπεράσματα

Τα συμπεράσματα για το συγκεκριμένο γεγονός είναι πολλά και ποικίλα και κάθονται σε ένα ευρύ πλαίσιο ενδιαφέροντος. Αυτά όμως που αφορούν τους αναγνώστες αυτού του άρθρου και της ευρύτερης πυροσβεστικής κοινότητας είναι ίσως τα πιο καίρια. Η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων, η πιστή τήρηση των νόμων, οι επικοινωνίες, η σημασία των πρωτοκόλλων ενεργειών, η εμπειρία και η γνώση της περιοχής επέμβασης και των ιδιαιτεροτήτων της είναι κάποια μόνο από τα σημαντικά μαθήματα που προήλθαν από την πυρκαγιά της ‘Λάκαναλ’ και χρίζουν ιδιαίτερης προσοχής.

Πρέπει να θέσουμε αυτά τα ερωτήματα ώστε να αποφευχθούν ή να μειωθούν όσο το δυνατό τέτοια φαινόμενα. Την περιοχή ευθύνης μας και τις ιδιαιτερότητες της, τις γνωρίζουμε; Τι πρωτόκολλα έχουμε σε ισχύ για ευάλωτα και υψηλότερου ρίσκου κτήρια; Τα κτήρια αυτά, γνωρίζουμε ποια είναι, την δομή τους, τα υφιστάμενα μέτρα πυρασφάλειας; Έχουμε εξασφαλίσει δίαυλο επικοινωνίας και συνεργασίας με τους εμπλεκόμενους φορείς και τους άμεσα υπευθύνους τέτοιων κτισμάτων; Η εκπαίδευση μας είναι σε κατάλληλο επίπεδο να διαχειριστούμε μια αντίστοιχη συνθήκη;

Όπως γίνεται κατανοητό, τα ερωτήματα είναι πολλά και η μέριμνα για την εξασφάλιση και επάρκεια τους είναι μια σύνθετη διαδικασία που σίγουρα δεν αφορά μόνο την ατομική μέριμνα, την ευθύνη σε επίπεδο βάρδιας, σταθμού ή/και μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας. Η συλλογική προσέγγιση και αφοσίωση προς τους παραπάνω σκοπούς θα φέρουν τα θεμιτά αποτελέσματα. Το να έχει κανείς όμως τις έννοιες αυτές είναι η αρχή μιας θετικής πορείας για την ενεργητική και καθοριστική επίλυση τους.

Για όσους θέλουν να δούνε την καμπάνια για τα πολυώροφα κτήρια της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του Λονδίνου μπορούν να απευθυνθούν στους παρακάτω συνδέσμους:

Με παράδειγμα την πυρκαγιά της ‘Λάκαναλ’, ας θέσουμε τα παραπάνω ερωτήματα στους εαυτούς μας και αναλόγως να πράξουμε, κι ας μην ξεχάσουμε ότι είτε μόνιμος, πενταετής, εποχικός ή εθελοντής οι υπηρεσίες άμεσης βοήθειας που προσφέρουμε στον πολίτη πρέπει να είναι ύψιστης ποιότητας και επαγγελματισμού, και αυτό θα πρέπει να είναι προτεραιότητα μας. Μεγαλύτερη όμως προτεραιότητα είναι η ασφάλεια η δικιά μας ώστε να μπορούμε να παρέχουμε την απαιτούμενη βοήθεια όταν χρειαστεί.

Του Κίμωνα Παντελίδη

*Ο Παντελίδης Κίμωνας είναι Assistant FireSafety Officer του King’s College London με MSc στην Εγκληματολογία (κλάδος Κοινωνιολογίας). Είναι πρόεδρος της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών Εκάλης και Εθελοντής Αρχ/στής του 9^ου Π.Σ. Αθηνών

Αναφορές

Παραπομπές

[1] Αν και το Children’sAct 1989 έθεσε τις πρώτες ρήτρες για την συνεργασία φορέων αλλά το CrimeandDisorderAct 1998 είχε ως σκοπό την εμπλοκή όλων των σχετικών φορέων πρόληψης και καταστολής εγκληματικότητας σε μια συλλογική επιτροπή που ολιστικά θα αντιμετώπιζε το πρόβλημα της τοπικής εγκληματικότητας. Εν συνεχεία χρησιμοποιήθηκαν αυτές οι επιτροπές για να μοιράζονται πληροφορίες και να εφαρμόζουν συλλογικές πρακτικές για την αντιμετώπιση γενικευμένων θεμάτων.

[2] Ο Charles-ÉdouardJeanneret-Grisήταν Ελβετό-Γάλλος αρχιτέκτονας και από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης αρχιτεκτονικής . Το ψευδώνυμο του ‘LeCorbusier’ ήταν μια μεταλλαγή του ονόματος του παππού του και το χρησιμοποιούσε για ευκολία – πέρα του ότι ήταν της μόδα εκείνη την εποχή η χρήση τέτοιων ψευδώνυμων.

[3] Μια από τις συχνότερες αιτίες πυρκαγιών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο αφορά τους εμπρησμούς εκ προθέσεως. Από τις 72,400 πυρκαγιές συνολικά το 2011-2012 ή 32,500 αφορούσαν εμπρησμούς εκ προθέσεως και είχαν ως αποτέλεσμα 80 θανάσιμους τραυματισμούς από τους 380 συνολικά. Συνήθως εμπλέκονται νεαρά άτομα που δεν έχουν με κάτι παραγωγικό ν’ ασχοληθούν, δεν πάνε σχολείο ή είναι άνεργοι και δεν έχουν ιδιαίτερες βλέψεις αλλά ούτε ευκαιρίες για το μέλλον

[4] Regulatory Reform (Fire Safety) Order 2005

[5] FireRiskAssessments

[6] Στη ‘Λάκανελ’ παρατηρήθηκε ότι τα νέα παράθυρα κράτησαν την πυρκαγιά για λιγότερο από 5 λεπτά

Αξιολογήστε το άρθρο!

[Σύνολο: 0 Μέσο: 0]