Ποιότητα αέρα φιαλών, πόσα πραγματικά γνωρίζετε;

Πολλές φορές λόγω της επαγγελματικής μου ιδιότητας, γίνομαι αποδέκτης τεχνικών και μη ερωτήσεων αναφορικά με τα μέσα ατομικής προστασίας. Σπανίως όμως ερωτώμαι αναφορικά με την ποιότητά αέρα των φιαλών αναπνευστικών συσκευών, που έχουν πεπιεσμένο ατμοσφαιρικό αέρα. 
Οι περισσότεροι θεωρούν δεδομένο, ότι ο αέρας που αναπνέουμε είναι στα σωστά όρια γιατί κάποιος άλλος είναι υπεύθυνος και το έχει ελέγξει, είναι όμως έτσι ;

Ας δούμε μερικούς μύθους που επικρατούν στην χώρα μας, αναφορικά με την ποιότητά του αέρα για τις φιάλες αναπνευστικών συσκευών.

1. Ο αέρας μπορεί να αλλάζει όποτε θέλουμε, δεν χαλάει μέσα στην φιάλη.

Ο ατμοσφαιρικός αέρας εντός της φιάλης, βάσει οδηγιών του εκάστοτε κατασκευαστή πρέπει να αντικαθίσταται κάθε 6 μήνες. Στην διάταξη 117 του Πυροσβεστικού Σώματος¹, αναφέρεται σαφώς η αντικατάσταση κάθε 4 μήνες. Το μέγιστο που μπορεί να αφήσεις αποθηκευμένο τον αέρα στις φιάλες είναι ένας χρόνος σύμφωνα με τα καταδυτικά κέντρα, αλλά ακόμα και εκεί ο κανόνας αυτός τείνει να αλλάξει προς το συντομότερο <1 χρόνο.

2. Οι φιάλες γεμίζουν με οξυγόνο και πρέπει να είναι πάντα γεμάτες στο 100%

Όχι, οι φιάλες των πυροσβεστών και των δυτών της αυτόνομης κατάδυσης δεν γεμίζουν με οξυγόνο αλλά με ατμοσφαιρικό πεπιεσμένο αέρα. Ο αέρας αυτός φυσικά περιέχει ποσοστό οξυγόνου 21% αλλά όχι καθαρό οξυγόνο (ιατρικό) όπως οι περισσότεροι πιστεύουν.

Η πλήρωση σε ποσοστό επι τις εκατό της φιάλης, δεν είναι στο 100% σχεδόν ποτέ, λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας από το γέμισμα μέχρι την περίοδο ηρεμίας. Από την ονομαστική τιμή της φιάλης σας πρέπει κατά την χρήση της να μην έχει έλλειψη πάνω από το 10%. (ή να είναι στο 90% της ονομαστικής της τιμής) Παράδειγμα φιάλης με ονομαστική τιμή 300 bar Χ 10% = 30 bar, άρα για να θεωρηθεί επιχειρησιακή η φιάλη σας δεν πρέπει να την παραλάβετε με λιγότερο από 270 bar. Κατά την ταπεινή μου άποψη, εσφαλμένα αναφέρετε στην 117 Διάταξη ότι μια φιάλη με 240 bar μπορεί να θεωρηθεί επιχειρησιακή.

3. Οι αεροσυμπιεστές μπορούν να γεμίζουν όλων των ειδών τις φιάλες σε οποιαδήποτε πίεση.

Οι αεροσυμπιεστές ποικίλουν σε τύπους μεγέθη και δυνατότητες, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί ένας μικρός αεροσυμπιεστής που έχει κατασκευαστεί να γεμίζει φιάλες των 300 bar να γεμίσει φιάλες 200 bar. Αντίστοιχα υπάρχουν άλλοι αεροσυμπιεστές που δίδουν αυτή την δυνατότητα με διαφορετικούς προσαρμογείς και εξόδους για ασφαλή πλήρωση φιαλών και 200 bar αλλά και 300 bar. H διαφορά έγκειται, αφενός στην διαφορά πίεσης των αερίων και αφετέρου στο διαφορετικού μήκους λαιμού των κλείστρων. Σαφέστατα οι αεροσυμπιεστές δεν μπορούν να γεμίσουν φιάλες οξυγόνου (για πυροσβεστικές επιχειρήσεις με Α.Σ.Κ.Κ) καθώς πέρα από το διαφορετικό σπείρωμα ¾ δεν έχουν τις κατασκευαστικές δικλείδες ασφαλείας όπως έχουν οι μονάδες DOΒ (μεταγγιτές οξυγόνου).

4. Αν ο αέρας της φιάλης δεν μυρίζει έστω και λίγο κάτι πάει στραβά.

Αυτό κρατάει από την δεκαετία του 1970, όταν οι παλιοί τεχνικοί έβαζαν εντός των χαλύβδινων φιαλών λίγο λάδι για να μην επέρχεται γρήγορα η διάβρωση από την υγρασία. Την σήμερον ημέραν, οποιαδήποτε φιάλη αέρα μυρίζει, θα πρέπει αμέσως να σας βάλει σε υποψίες.

Χωρίς να εκφέρουμε άποψη εάν η φιάλη έχει πρόβλημα ή όχι, καλό θα είναι να μιλήσουμε με το τεχνικό τμήμα της υπηρεσίας μας ή της εταιρίας μας για να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις.
Ο αέρας μπορεί να μυρίζει λόγω μεγάλου χρόνου αποθήκευσης (μπαγιάτικος αέρας πάνω από ένα χρόνο) είτε χρήσης μιας νέας φιάλης (μυρίζει μόνο την πρώτη φορά αλλά όχι ιδιαίτερα, δηλαδή δεν είναι ενοχλητικό) ή λόγω συσσώρευσης ελαίου στο σώμα της φιάλης, κάτι το οποίο είναι αρκετά επικίνδυνο. Εν κατακλείδι ο αέρας της φιάλης ΔΕΝ πρέπει να μυρίζει άσχημα πρέπει να έχει την ίδια αίσθηση σχεδόν όπως όταν αναπνέουμε στο περιβάλλον.

5. Στις φιάλες ανθρακονημάτων δεν χαλάει ο αέρας μπορεί να παραμείνει και πάνω από ένα χρόνο.

Οι φιάλες ανθρακονημάτων CC τύπου 3 έχουν ως βάση το αλουμίνιο αυτό δεν τις εξαιρεί από το κανόνα της αντικατάστασης του αέρα, αλλά ούτε μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποια ατυχή στιγμή λάδι εσωτερικά. Ακολουθούν όλους τους κανόνες όπως όλες οι φιάλες κατά την πλήρωση του αέρα και την αντικατάσταση του.

6. Αν ο αέρας έχει υγρασία άνω του φυσιολογικού, σε όποια φιάλη είναι συγκεντρωμένος θα δημιουργήσει διάβρωση και πρόβλημα στην υγεία αυτού που αναπνέει.

Εάν δεχτούμε ότι ο αέρας που γεμίσαμε έχει παραπάνω από τα όρια του επιτρεπόμενου την υγρασία, (H2O) τότε σε μακρά περίοδο χρήσης και αναπνοής δύναται να δημιουργήσει προβλήματα.. H επικινδυνότητα για την υγεία του χρήστη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που μόνο ένας ιατρός πνευμονολόγος μπορεί να θέσει με ακρίβεια μετά από σειρά εξετάσεων. Η διάβρωση εσωτερικά των φιαλών μπορεί να επέλθει μόνο σε φιάλες τύπου 2 (χαλύβδινες – αλουμινίου) και τύπου 3 (ανθρακονημάτων CC) αλλά όχι σε φιάλες νέας γενιάς τύπου 4 (ανθρακονημάτων FC από υλικό PET).

7. Ο αέρας των φιαλών δεν περιλαμβάνει οξυγόνο.

Ο αέρας των φιαλών, είναι στην ουσία ο αέρας που αναπνέουμε στο περιβάλλον και αποτελείται από 20,95% οξυγόνο, 0.04% διοξείδιο του άνθρακα, 0.93% αργό, 78,09% άζωτο και άλλα ευγενή αέρια. Για αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να μην μεταβάλλονται αυτές οι τιμές εντός των φιαλών. Συνεπώς επειδή περιλαμβάνεται αυτή η ποσότητα οξυγόνου στον ατμοσφαιρικό αέρα της φιάλης μας, αυτό δεν σημαίνει ότι οι φιάλες γεμίζουν με οξυγόνο ή απλά κατά τα ΜΜΕ μας τελείωσε το οξυγόνο.

8. Ο αέρας των φιαλών των δυτών και των πυροσβεστών είναι διαφορετικός.

Ο αέρας των φιαλών για την αυτόνομη κατάδυση (η τουριστική κατάδυση) είναι ακριβώς ο ίδιος με αυτόν που χρησιμοποιείται για την πυρόσβεση ή γενικά από τους πυροσβέστες.  Η διαφορά έγκειται στην πίεση των αερίων όπου στην κατάδυση γενικά χρησιμοποιούν 200 bar ενώ στην στεριά 300 bar. Η περίπτωση όπου υπάρχει διαφορετικός αέρας ή αέρια εντός των φιαλών στους δύτες, είναι τα λεγόμενά μίγματα αερίων τα οποία χρησιμοποιούνται για να φτάσουν οι δύτες σε μεγαλύτερα βάθη.

Αφού λοιπόν ξεκαθαρίσαμε παραπάνω κάποιους μύθους γύρω από τον αέρα και τις φιάλες, ας δούμε λοιπόν ποια είναι η νομοθεσία στην Ευρώπη αναφορικά με την ποιότητά του αέρα. Η ποιότητα του αναπνευστικού αέρα αναφέρεται στο Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 12021 όπου παρέχονται όλες οι πληροφορίες σχετικά με τα ασφαλή όρια. Η νομοθεσία αυτή ανανεώθηκε τον Ιούλιο του 2014 (η προηγούμενη ήταν το 1998) ΕΝ 12021/2014².  Μια από τις διαφοροποιήσεις που έγινε τον Ιούλιο του 2014 ήταν ότι το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο τιμής για το μονοξείδιο του άνθρακα μειώθηκε από 15 ppm σε 5 ppm.

Σύμφωνα με τη Ευρωπαϊκή Νομοθεσία EN 12021, απαιτείται ο πεπιεσμένος αέρας που χρησιμοποιείται για αναπνευστικό εξοπλισμό να μην περιέχει τυχόν μολυσματικές ουσίες σε επιβλαβές επίπεδο που θα έχουν ως αποτέλεσμα την βλάβη της υγείας του τελικού χρήστη.  Οι δοκιμές για επιβλαβείς ουσίες πρέπει να διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε 6 μήνες στην πηγή πλήρωσης (αεροσυμπιεστής). Προσωπικά θα πρότεινα ανά 6 μήνες και ένα δειγματοληπτικό έλεγχο στο 10% των φιαλών που αποθηκεύει η εταιρία, ο οργανισμός ή η εκάστοτε υπηρεσία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο (UK) ο έλεγχος επιβάλλεται κάθε 3 μήνες.

Αεροσυμπιεστής η πηγή του αέρα

Ο πεπιεσμένος αέρας για την αναπνοή προέρχεται συνήθως από ένα σύστημα συμπιεστή αέρος (αεροσυμπιεστής) που είναι εγκατεστημένος ή λειτουργεί στον τόπο χρήσης της υπηρεσίας ή της εταιρίας και υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα και ασφάλεια αυτού του αέρα.

Παράγοντες που δύναται να δημιουργήσουν πρόβλημα

• Κατά την είσοδο του αέρα στον συμπιεστή, αυτός μπορεί να απορροφήσει ατμοσφαιρική μόλυνση από τοπικές εργασίες (ηλεκτροσυγκολλήσεις) ή ακόμα και από αναθυμιάσεις οχημάτων (εξατμίσεις) που δεν μπορούν να φιλτραριστούν κατά την εισροή αέρα στον συμπιεστή. Αποφύγετε να έχετε την είσοδο του ατμοσφαιρικού αέρα κοντά σε γκαράζ, όρχους οχημάτων ή καμινάδες παραγωγής άλλων αέριων. Επίσης αποφύγετε την τοποθέτηση του αεροσυμπιεστή σε υπόγειο και την πλήρωσή φιαλών αέρα σε αυτό το χώρο!
• Οι δυσλειτουργικοί συμπιεστές, ειδικά ο παλινδρομικός τύπος, μπορούν να παράγουν μη ασφαλή επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα και διοξειδίου του άνθρακα. Ελέγχετε τακτικά με συστήματα ποιότητάς αέρα την ποιότητα αέρα του αεροσυμπιεστή σας.
• Τα φίλτρα των αεροσυμπιεστών χρειάζονται συχνότερα αντικατάσταση καθώς μπορεί να επιβαρυνθούν από άλλους παράγοντες όπως υγρασία θερμοκρασία ή ατμοσφαιρική μόλυνση.
• Μην αμελείτε τον ετήσιο έλεγχο και την συντήρηση του αεροσυμπιεστή σας από υπεύθυνο πιστοποιημένο τεχνικό. Η ετήσια πιστοποίηση των αεροσυμπιεστών είναι υποχρεωτική όπως και το πιστοποιητικό ελέγχου ποιότητάς του αέρα ανά 6 μήνες.

Όπως καταλαβαίνετε εάν γεμίσετε τις φιάλες ατμοσφαιρικού αέρα που έχετε στην υπηρεσία σας ή στην εταιρία σας σε κάποιον εξωτερικό συνεργάτη, να ζητάτε πάντα το τελευταίο πιστοποιητικό ποιότητάς αέρα.

Μπορεί ο πεπιεσμένος ατμοσφαιρικός αέρας να βλάψει την υγεία μου;

Υπάρχουν καταγεγραμμένα πολλά περιστατικά ζάλης, ατονίας ακόμα και λιποθυμίας μετά από χρήση φιάλης ατμοσφαιρικού αέρα σε αναπνευστική συσκευή.  Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω των παραπάνω περιπτώσεων, η ουσία όμως είναι, να μπορέσουμε να αποφύγουμε τις περιπτώσεις όπου η υγεία ενός φίλου μας ή συναδέλφου μας θα τεθεί σε κίνδυνο.

Παραθέτω παρακάτω τους πιο γνωστούς κινδύνους :

Περίπτωση αυξημένης υγρασίας ή υδρατμών (H2O) εντός της φιάλης

Τα αποτελέσματα σε αυτή την περίπτωση αφορούν περισσότερο την φιάλη και μακροχρόνια τον τελικό χρήστη. Σε φιάλες όπου υπάρχει για μεγάλο διάστημα νερό εσωτερικά, δημιουργείται διάβρωση των τοιχωμάτων, άλλοτε μικρού εύρους και άλλοτε πολύ σοβαρή, η οποία επηρεάζει και το κάτω μέρος του κλείστρου της βαλβίδας στο πυροσυσσωματωμένο φίλτρο (sintered filter).  Ενώ οι υδρατμοί και το νερό δεν είναι άμεσα επιβλαβής για τους χρήστες, οι υπερβολικές ποσότητες υγρασίας εντός της φιάλης μπορεί να προκαλέσουν κινδύνους. Ένας μεγάλος κίνδυνος είναι η δημιουργία πάγου στον μειωτήρα και στο κλείστρο εμποδίζοντάς έτσι την ομαλή αναπνοή του χρήστη.

Περίπτωση κατάλοιπων συνθετικού ή απλού λαδιού εντός της φιάλης  

Η ομίχλη λαδιού ή ως όρος Oil Mist είναι ένας γενικός όρος για ένα αερόλυμα λαδιού όπως παράγεται από τον αεροσυμπιεστή, που έχει μια διαρροή ή πιθανώς έχει μολυνθεί η γραμμή πλήρωσης αέρα. Η ομίχλη λαδιού εντός της φιάλης έχει μια οσμή παρόμοια με το καμένο λιπαντικό, με όριο οσμής το 1 ppm. Η ομίχλη λαδιού, δεν είναι φυσικό συστατικό της ατμόσφαιρας.

Τα προβλήματα υγείας που μπορεί να δημιουργηθούν στον τελικό χρήστη που αναπνέει από την φιάλη με αυτό το πρόβλημα είναι η λεγόμενη “χημική πνευμονία”. Τα αρχικά συμπτώματα είναι παρουσία δύσπνοιας, ζάλης με μειωμένη ανοχή στην άσκηση και αναπνευστική δυσχέρεια. Είναι μια σοβαρή τοξική αντίδραση του οργανισμού στην εισπνοή ομίχλης λαδιού και μπορεί να συνεχίσει να επιδεινώνεται η κατάσταση του παθόντα ακόμα και μετά την αφαίρεση της μάσκας. Άλλες επιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ερεθισμό των ματιών και του δέρματος.

Πρώτες Βοήθειες³

Καλέστε Ιατρική βοήθεια

Αφαιρέστε αμέσως την μάσκα από το πρόσωπο του παθόντα, μεταφέρετε τον σε ανοιχτό χώρο με καθαρό αέρα και βάλτε τον να κάτσει σε μια καρέκλα, μην χορηγείται αμέσως υγρά. Εάν έχετε στην διάθεση σας παλμικό οξύμετρο χρησιμοποιείστε το αμέσως μαζί με το πιεσόμετρο και καταγράψτε τις ενδείξεις (αρχικές και μέσες ενδείξεις) για το ιατρικό προσωπικό ή τους διασώστες που θα φθάσουν. Μην αφαιρέσετε το παλμικό οξύμετρο από το δάχτυλο του παθόντα αφήστε να παίρνει συνεχείς μετρήσεις.

Περίπτωση αυξημένης παρουσίας μονοξείδιου του άνθρακα άνω των κανονικών επίπεδών

Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα αρχίζουν, συνήθως, με πονοκέφαλο (>80%) και κλιμακώνονται, παράλληλα με την αύξηση της συγκέντρωσης της καρβοξυαιμοσφαιρίνης (COHgb) στο αίμα, με δύσπνοια, προκάρδιο άλγος, ναυτία, εμετό, διαταραχές της κριτικής ικανότητας και της όρασης, κόπωση, σύγχυση, σπασμούς, κώμα, κυκλοφορική και αναπνευστική ανεπάρκεια και τελικά θάνατο.

Πρώτες Βοήθειες⁴

Καλέστε Ιατρική βοήθεια

Αφαιρέστε αμέσως την μάσκα από το πρόσωπο του παθόντα, μεταφέρετε τον σε ανοιχτό χώρο με καθαρό αέρα και βάλτε τον να κάτσει σε μια καρέκλα, μην χορηγείται αμέσως υγρά. Εάν έχετε στην διάθεση σας παλμικό οξύμετρο χρησιμοποιείστε το αμέσως μαζί με το πιεσόμετρο και καταγράψτε τις ενδείξεις (αρχικές και μέσες ενδείξεις) για το ιατρικό προσωπικό ή τους διασώστες που θα φθάσουν. Μην αφαιρέσετε το παλμικό οξύμετρο από το δάχτυλο του παθόντα αφήστε να παίρνει συνεχείς μετρήσεις.

Δυστυχώς τα παλμικά οξύμετρα παλαιάς γενιάς δεν καθίστανται αξιόπιστα για την μέτρηση και έτσι μπορεί ο ιατρός να μην λάβει υπόψη του τις όποιες μετρήσεις έχετε κάνει χωρίς αυτό όμως να ακυρώνει την όποια βοήθεια έχτε προσφέρει. Σε περίπτωση που έχετε ειδικά παλμικά οξύμετρα μέτρησης CO τότε η μέτρηση θα είναι ακριβέστερη.

Η θεραπεία πρώτης γραμμής σε όλες τις περιπτώσεις δηλητηρίασης από CO συνίσταται στη χορήγηση υψηλής συγκέντρωσης Ο2, είτε μέσω μάσκας μη-επανεισπνοής, είτε μέσω μηχανικού αερισμού, όταν ο ασθενής είναι διασωληνωμένος. Η οξυγονοθεραπεία επιταχύνει την απομάκρυνση του CO από τις αιμοπρωτεΐνες και βελτιώνει την ιστική οξυγόνωση. Δεν υπάρχουν κλινικές δοκιμές που να τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα της οξυγονοθεραπείας, ωστόσο, είναι λογικό να συνιστάται η χορήγηση υψηλής συγκέντρωσης Ο2, το συντομότερο δυνατό, ακόμα σε προνοσοκομειακό επίπεδο σε όλες τις περιπτώσεις πιθανής δηλητηρίασης από CO.

Περίπτωση αυξημένης παρουσίας διοξειδίου του άνθρακα άνω των κανονικών επιπέδων

Είναι μια σπάνια περίπτωση αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη μας καθώς δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ούτε αυτή την περίπτωση μόλυνσης του αέρα με υπερβολικά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα.

Στον χρήστη που έχει δεχθεί υψηλά επίπεδά (ποσοστό των 10.000 ppm) συγκέντρωσης διοξείδιού του άνθρακα μπορεί να εμφανιστεί υπνηλία. Τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν σε πονοκεφάλους, ζάλη, ανησυχία, έλλειψη αίσθησης, κόπωση, δυσφορία, αυξημένο καρδιακό ρυθμό, ακόμη και κώμα και θάνατο καθώς αυξάνεται η συγκέντρωση.

Πρώτες Βοήθειες

Καλέστε Ιατρική βοήθεια

Αφαιρέστε αμέσως την μάσκα από το πρόσωπο του παθόντα, μεταφέρετε τον σε ανοιχτό χώρο με καθαρό αέρα και βάλτε τον να κάτσει σε μια καρέκλα, μην χορηγείται αμέσως υγρά. Εάν έχετε στην διάθεση σας παλμικό οξύμετρο χρησιμοποιείστε το αμέσως μαζί με το πιεσόμετρο και καταγράψτε τις ενδείξεις (αρχικές και μέσες ενδείξεις) για το ιατρικό προσωπικό ή τους διασώστες που θα φθάσουν. Μην αφαιρέσετε το παλμικό οξύμετρο από το δάχτυλο του παθόντα αφήστε να παίρνει συνεχείς μετρήσεις.

Σας ανέφερα τους τέσσερις πιο επικίνδυνους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αναπνοή σας ενώ έχετε φορέσει μια αναπνευστική συσκευή ανοιχτού κυκλώματος (Α.Σ.Α.Κ)

Στο παρακάτω πίνακα μπορείτε να δείτε τα επιτρεπόμενα όρια για τους υδρατμούς νερού, την ομίχλη λαδιού το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα.

* Μέγιστη συγκέντρωση με ατμοσφαιρική πίεση του 1,013 mbar & θερμοκρασία περιβάλλοντος 20 ° C κατά ΕΝ 12021

Λάθη κατά την μέτρηση ποιότητάς αέρα

Ο χειριστής του ειδικού μηχανήματος μέτρησης ποιότητάς αέρα πρέπει απαραιτήτως να είναι πιστοποιημένος από τον κατασκευαστή του μηχανήματος μέτρησης και γνώστης της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ΕΝ 12021.

Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούν ειδικά φιαλίδια μέτρησης για τους τέσσερις παράγοντες με μεγάλη ακρίβεια στην μέτρηση εφόσον ο χειριστής ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του κατασκευαστή.

Οι φιάλες πολλές φορές κατά τις εκπαιδεύσεις που κάνω, διαπιστώνω ότι αυτές βρίσκονται σε κάθετη θέση κατά την μέτρηση και όχι σε οριζόντια θέση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κατάλοιπα υγρασίας να συσσωρεύονται στο πάτο της φιάλης και η μέτρηση να καθίσταται ανακριβής. Ένα άλλο λάθος είναι η παράλειψη ελέγχου ροής αέρα από το μειωτήρα της συσκευής μέτρησης προς τα φιαλίδια.

Τα φιαλίδια μέτρησης (tubes) πρέπει να φωτογραφίζονται μετα την μέτρησή πάνω σε λευκό χαρτί, και δίπλα σε φιαλίδια αχρησιμοποίητα έτσι ώστε να φαίνεται ξεκάθαρα η μέτρηση και τα αποτελέσματα αυτής. Πολλοί χρήστες μετράνε με τα φιαλίδια εκτεθειμένα στον ήλιο ή λαμβάνουν την μέτρηση μετά από 15 λεπτά ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση και η υγρασία έχουν μεταβάλει τα αποτελέσματα.

Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη ή παραλείψεις που έχω εντοπίσει σε πολλές υπηρεσίες κρατικές και ιδιωτικές εταιρίες, είναι η πεποίθηση ότι οι φιάλες τους είναι καθαρές γιατί γέμισαν σε έναν αεροσυμπιεστή ο οποίος είχε πιστοποίηση αέρα κλπ.

Θα σας περιγράψω το παρακάτω παράδειγμα πρακτικά για να το καταλάβετε καλύτερα.

Ο χρήστης «Αντώνης» παραπονείται για κακή ποιότητά αέρα και ένδειξη οσμής καμένου ελαστικού κατά την διάρκεια άσκησης με τις αναπνευστικές συσκευές. Ο «Βαγγέλης» υπεύθυνος του εξοπλισμού ελέγχει την φιάλη και βάσει του σειριακού αριθμού προκύπτει ότι έχει γεμίσει από τον αεροσυμπιεστή καταστήματος «Air Compressors» ο οποίος είναι εκτός της υπηρεσίας του καθώς δεν έχουν οι ίδιοι ως υπηρεσία, αεροσυμπιεστή.   Ο «Βαγγέλης» υπεύθυνος εξοπλισμού ενημερώνει τον κάτοχο του αεροσυμπιεστή «Air Compressors» ότι η ποιότητα αέρα που γέμισαν την φιάλη, είναι κακή και ζητάει να γίνει έλεγχος. Ο έλεγχος διενεργείται παρουσία όλων στην φιάλη και τα αποτελέσματα δείχνουν πάνω από τα επιτρεπόμενα επίπεδα παρουσία λαδιού.

Ο κάτοχος του αεροσυμπιεστή «Air Compressors» έχει πιστοποιητικό ποιότητάς αέρα εν ισχύ και τα αποτελέσματα επαναληπτικού ελέγχου ποιότητας αέρα του εν λόγω αεροσυμπιεστή είναι εξαιρετικά. Τι έχει συμβεί ;

Ο «Βαγγέλης» υπεύθυνος εξοπλισμού, είχε γεμίσει τις φιάλες παλιότερα από αεροσυμπιεστή μη πιστοποιημένο και ελλιπώς συντηρημένο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την συσσώρευση λαδιού εντός της φιάλης. Η φιάλη δεν χρησιμοποιήθηκε στην πράξη ποτέ και άδειασε μετα από κάποιο χρονικό διάστημα στον περιβάλλον χώρο για να πάει για επαναπλήρωση.

Αυτή την φορά ο «Βαγγέλης» υπεύθυνος εξοπλισμού επέλεξε τον σωστό αεροσυμπιεστή «Air Compressors» για πλήρωση αέρα στις φιάλες του. Αυτό που δεν γνώριζε, είναι ότι άπαξ και εισέλθει λάδι στην φιάλη αέρα δεν εκτοπίζεται ως αερόλυμα με το άδειασμα της φιάλης αλλά παραμένει εσωτερικά λόγω της βαρύτητας. Αυτό δεν μπορεί να το γνωρίζει το κατάστημα ή ο χειριστής του αεροσυμπιεστή καθώς είναι υπεύθυνος για την ποιότητα αέρα του δικού του αεροσυμπιεστή και όχι των φιαλών που προσκομίζει ο καθένας.

Για να μπορέσει μια φιάλη που έχει μολυνθεί με λάδι να ξαναχρησιμοποιηθεί χρειάζεται να αποσταλεί σε ειδικά πιστοποιημένο συνεργείο και να γίνουν οι κάτωθι εργασίες :

• Καταγραφή υλικού με σειριακό αριθμό
• Οπτικό έλεγχο
• Αποσυναρμολόγηση και έλεγχο κλείστρου φιάλης και φίλτρου
• Έλεγχο εσωτερικά της φιάλης με ενδοσκοπική κάμερα
• Εργασίες καθαρισμού εσωτερικά της φιάλης
• Έλεγχο εάν χρειάζεται υδροστατική δοκιμή η φιάλη
• Συναρμολόγηση και πλήρωση με αέρα της φιάλης
• Τεχνικό δελτίο επισκευής, με όλα τα απαιτούμενα πιστοποιητικά

Κλείνοντας αυτό το άρθρο να επισημάνω, ότι καλό είναι, όταν δεν γνωρίζουμε κάτι, να μην επιμένουμε στην άποψή μας καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει ζημία ή θάνατο σε τρίτους λόγω του εγωισμού μας ή των εσφαλμένων αποφάσεων που πήραμε.

Προτείνω πάντα να συμβουλεύεστε τους κατά τόπους πιστοποιημένους τεχνικούς και αντιπρόσωπους των κατασκευαστών του εξοπλισμού που διαθέτετε. Δεν είναι δυνατόν ένας τεχνικός ασφαλείας ή ένας υπεύθυνος γραφείου κίνησής να τα γνωρίζει όλα, δεν θέλουμε παντογνώστες σε αυτές τις θέσεις αλλά ορθά σκεπτόμενους επαγγελματίες με γνώμονα την ασφάλεια του προσωπικού και των εγκαταστάσεων. 

Άρθρο του Ιωάννη Σ. Ρέτσιου

Ο Ιωάννης Σ. Ρέτσιος είναι σύμβουλος Health & Safety και εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας, με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας πεδίου. Εξειδικεύεται στον εξοπλισμό και τις λύσεις αντιμετώπισης για επικίνδυνα υλικά (Haz.Mat) και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης C.B.R.N.e., παρέχοντας ολοκληρωμένη τεχνογνωσία σε οργανισμούς και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε απαιτητικά περιβάλλοντα. https://www.linkedin.com

Σημείωση: Το άρθρο θα ανανεώνεται όποτε κρίνεται απαραίτητο από τον αρθρογράφο.

Παραπομπές – Βιβλιογραφία 

1. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 117
2. https://www.cen.eu/work/products/ens/pages/default.aspx
3. https://www.cdc.gov/niosh/docs/81-123/pdfs/0472.pdf?id=10.26616/NIOSHPUB81123
4. http://www.pneumon.org/assets/files/789/file559_194.pdf