Skip to content
Fire Rescue Pedia | Knowledge for life

Fire Rescue Pedia | Knowledge for life

Free & Open Source for Fire & Rescue Articles

  • Αρχική | Home
  • ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
    • Υγιεινή & Ασφάλεια
    • Ιστορία
    • Πυρόσβεση & Πυρασφάλεια
    • Πυρανίχνευση
    • Ανίχνευση Αερίων
    • Πρώτες Βοήθειες
    • Δασοπροστασία
    • Τεχνική Διάσωση
    • Συμβουλές
    • Τεχνολογία
    • Haz.Mat – CBRNE
  • ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΙΣ
  • ENGLISH
    • SPECIAL Articles
  • Quiz – Τέστ γνώσεων
  • Home
  • Αρθρογράφοι
  • Ιωάννης Ρέτσιος
  • Προσωπικό εκτάκτων αναγκών και μεγάλα χημικά ατυχήματα
  • Haz.Mat - CBRNE
  • Ιωάννης Ρέτσιος

Προσωπικό εκτάκτων αναγκών και μεγάλα χημικά ατυχήματα

1 min read
64
Κοινοποιήστε στα Social ή εκτυπώστε το άρθρο
Αξιολογήστε το άρθρο!
[Σύνολο: 0 Μέσο: 0]

Σε όλες τις χώρες του κόσμου η πρώτη γραμμή άμυνας σε μεγάλες καταστροφές ή τρομοκρατική επίθεση είναι το προσωπικό εκτάκτου ανάγκης – όπως τα τοπικά αστυνομικά τμήματα, οι κατά τόπους πυροσβεστικές υπηρεσίες & κλιμάκια καθώς και οι επαγγελματίες υγείας που ειδικεύονται σε έκτακτα περιστατικά. Το σωστά εκπαιδευμένο και εξοπλισμένο προσωπικό έκτακτης ανάγκης έχει περισσότερες πιθανότητες να σώσει ζωές και να μειώσει τις απώλειες ύστερα από μια τρομοκρατική ή βιοτρομοκρατική ενέργεια.

Αυτή την στιγμή, οι δυνατότητες ανταπόκρισης σε μια βιοτρομοκρατική επίθεση ή χημικό ατύχημα διαφέρουν κατά μήκος της χώρας. Πολλές περιοχές έχουν μηδαμινές ή ακόμη και μηδενικές δυνατότητες να ανταποκριθούν σε κάποιο χημικό συμβάν μεγάλης έκτασης ή τρομοκρατική επίθεση η οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα ή μηχανισμούς μαζικής καταστροφής. Ακόμη και οι καλύτερα προετοιμασμένα Δήμοι και κοινότητες δεν διαθέτουν αρκετούς πόρους έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο πλήρες φάσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων που μπορεί να αντιμετωπίσουν.

Η πρώτη αναφορά για «βιολογικά όπλα» μας έρχεται από το μακρινό 1346, όταν οι Τάταροι πετούσαν με καταπέλτες πτώματα θυμάτων της πανούκλας μέσα στην πολιορκούμενη πόλη της Κάφφα (Κριμαία). Οι Ινδιάνοι της Αμερικής λέγεται πως μολύνθηκαν σκόπιμα με τον ιό της ευλογίας, που τους μεταδόθηκε από μολυσμένες κουβέρτες. Στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπολογίζεται πως το 20% των στρατιωτών στο Δυτικό Μέτωπο σκοτώθηκε από ένα συγγενή των βιολογικών όπλων: τα χημικά αέρια.

Μεθοδικές έρευνες για βιολογικά όπλα έκαναν και οι Ιάπωνες στη Μαντζουρία κατά τη δεκαετία του 1930. Μελέτησαν τις επιδράσεις της βουβωνικής πανώλης, του άνθρακα, της βοτουλιάσης (τοξίνη), της βρουκέλωσης, της χολέρας, της ευλογιάς και του τύφου, πάνω σε άτυχους Κινέζους αιχμαλώτους που χρησιμοποιούσαν για πειραματόζωα.

Πειραματίστηκαν επίσης και στις πολεμικές εφαρμογές των παθογόνων μικροοργανισμών κατασκευάζοντας κεραμικές «βόμβες» που περιείχαν μολυσμένους ψύλλους. Προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πρωτόγονες βιολογικές βόμβες κατά των Κινέζων, αλλά μια αναπάντεχη μεταβολή της κατεύθυνσης του ανέμου έφερε το μολυσμένο αέρα κατά πάνω τους με αποτέλεσμα το θάνατο 10.000 Γιαπωνέζων στρατιωτών. Όταν η Ιαπωνία έχασε τον πόλεμο και συνθηκολόγησε με τις ΗΠΑ, «τιμωρήθηκε» με την εξαγωγή όλων των βιολογικών πληροφοριών που κατείχε στην Αμερική.

Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου η Βρετανία ανέπτυξε στελέχη του άνθρακα με σκοπό να μολύνει τη ζωική παραγωγή της Γερμανίας. Αποθήκευσε μάλιστα και μεγάλες ποσότητες εμβολίων σε περίπτωση που οι Γερμανοί επιτίθονταν πρώτοι. Στο νησάκι Gruinard της Σκοτίας, όπου το 1942-43 διεξήχθησαν δοκιμές ρίψης άνθρακα σε πρόβατα, οι σπόροι του βακίλου παρέμειναν ενεργοί μέχρι το 1987!

Οι Σοβιετικοί διέθεταν πολλά ερευνητικά προγράμματα παραγωγής φονικών μικροοργανισμών. Το 1979 μια έκρηξη έλαβε χώρα στις κακόφημες εγκαταστάσεις έρευνας και παραγωγής βιολογικών όπλων στο Sverdlovsk. Περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι πέθαναν, υποφέροντας από πολύ υψηλό πυρετό. Το 1977 «κυνηγοί ιών» του αμερικανικού CDC (Center for Disease Control and Prevention) συνάντησαν στη Λιβερία τέσσερις Σοβιετικούς «επιστήμονες», που στάλθηκαν εκεί για να ερευνήσουν τον «πυρετό Λάσσα», ένα είδος ιού που προκαλεί αιμορραγικό πυρετό και ανήκει στην ίδια οικογένεια ιών με τους Marburg και Ebola.

Όπως αποδείχθηκε, οι Σοβιετικοί δεν ήταν βιολόγοι, αλλά πράκτορες που ήθελαν απλώς να πάρουν κάποια δείγματα του ιού. Αυτό αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο για τη στρατιωτική χρήση των ιών. Η KGB χρησιμοποιούσε επίσης θανατηφόρους μικροοργανισμούς για να εξολοθρεύσει τους στόχους της. Το 1978 ο Γκεόργκι Μαρκόφ, ένας εξόριστος Βούλγαρος δημοσιογράφος, έπεσε θύμα βιολογικής επίθεσης τρυπημένος από τη μύτη μιας ομπρέλας που περιείχε μια πανίσχυρη τοξίνη, που λέγεται ricin.

Ο θάνατός του επήλθε μέσα σε λίγες ώρες. Το 1994 Δυτικές μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν ότι το ρωσικό πρόγραμμα ανάπτυξης βιολογικών όπλων συνεχιζόταν συγκαλυμμένα και στόχευε στην ανάπτυξη μιας «υπερ-επιδημίας» απέναντι στην οποία δεν θα υπήρχε αντίδοτο. Την άνοιξη του 1998 οι Ρώσοι κατέστρεψαν εκατοντάδες τόνους άνθρακα, μια ποσότητα ικανή να εξολοθρεύσει τον ανθρώπινο πληθυσμό αρκετές φορές. Οι Ρώσοι διαθέτουν ακόμη αρκετά μεγάλη ποσότητα σπόρων του άνθρακα.

Στοιχεία που παρουσιάστηκαν το 1969 σε μια σχετική συζήτηση στον ΟΗΕ αναφέρουν ότι «για μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση κατά του άμαχου πληθυσμού, απαιτούνται 2.000 δολάρια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, όταν χρησιμοποιούνται συμβατικά όπλα, 800 δολάρια, όταν χρησιμοποιούνται πυρηνικά όπλα, 600 δολάρια, όταν χρησιμοποιούνται χημικά όπλα και μόλις 1 δολάριο ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, όταν χρησιμοποιούνται βιολογικά όπλα»! Το κόστος είναι υπερβολικά χαμηλό για να είναι απαγορευτικό. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που τα βιολογικά, περισσότερο κι από τα χημικά, θεωρούνται τα «πυρηνικά» των φτωχών χωρών.

Αυτό βέβαια συμβαίνει σε επίπεδο κρατών, που σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν στρατιωτικά απαγορευμένες «βιολογικές ουσίες» Οι επίδοξοι βιοτρομοκράτες μπορούν όμως να τα καταφέρουν με πολύ λιγότερα. Σήμερα δεν είναι ακατόρθωτο να δημιουργήσει κανείς ένα βιολογικό όπλο, το οποίο θα σπείρει το θάνατο και τον πανικό σε μια μεγαλούπολη. Ένας επίδοξος βιοτρομοκράτης θα μπορούσε να εξαπολύσει ένα θανατηφόρο μικροοργανισμό, όπως σπόρους άνθρακα, με αεροψεκασμό σε χαμηλή πτήση, με μόλυνση των δικτύων ύδρευσης ή τη διοχέτευσή του σε συστήματα εξαερισμού. Το μόνο που χρειάζεται είναι να διαθέτει γνώσεις βιολογίας ή χημείας, ένα χώρο 25 τετραγωνικών μέτρων κι έναν εξοπλισμό 10.000 δολαρίων!

Στατιστικά κοιτώντας μια από τις καλύτερα οργανωμένες χώρες σε αυτά τα περιστατικά, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, υπάρχουν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο πυροσβέστες από τους οποίους περίπου οι 750.000 είναι εθελοντές. Τα τοπικά αστυνομικά τμήματα υπολογίζεται πως διαθέτουν 556.000 μόνιμους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων σε αυτούς 436.000 ορκισμένων αστυνομικών. Τα διάφορα γραφεία Σερίφη αναφέρουν περίπου 291.000 μόνιμους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων 186.000 ορκισμένων. Υπάρχουν επίσης πάνω από 155.000 διασώστες ασθενοφόρων. Πόσο έτοιμοι νιώθουν οι Αμερικανοί ; θα το δούμε παρακάτω…

Ερχόμενοι στην χώρα μας, διαθέτουμε περίπου 60.000 αστυνομικούς , στο Πυροσβεστικό Σώμα υπηρετούν περίπου ±20.000 πυροσβέστες (μόνιμοι, συμβασιούχοι, εποχιακοί και εθελοντές)  στο ΕΚΑΒ ως διασώστες, πληρώματα ασθενοφόρων  περί τους 3.500.

Αναφορικά με τον εθελοντισμό στην Πολιτική Προστασία αναφέρεται (καθώς δεν υπάρχει ακριβή καταμέτρηση του προσωπικού) ότι δραστηριοποιούνται 546 εθελοντικές ομάδες σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Αν υπολογίσουμε τον ελάχιστο αριθμό σύστασης σωματείου (ήτοι 21 άτομα) έχουμε περίπου 11.466 εθελοντές, αν υπολογίσουμε ότι επιχειρησιακά αναφέρουν οι εθελοντικές ομάδες (50 εθελοντές μέσο όρο σε κάθε ομάδα) τότε έχουμε τον μέγιστο αριθμό των 27.300. Αν θυμάστε επί εποχής του κ. Φούρλα Γ.Γ. Πολιτικής προστασίας έλεγε «έχω 60.000 εθελοντές έτοιμους» …. Σήμερα ανεξάρτητου καταμέτρησης στους εθελοντές της Γ.Γ.Π.Π. ενεργό είναι το 50%.

Οι βιοτρομοκράτες μπορούν να «χτυπήσουν» οποιαδήποτε στιγμή, οπουδήποτε. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να χρησιμοποιήσουν τα πάντα προς όφελος τους επιτυγχάνοντας την μεγαλύτερη δυνατή ζημιά. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιούσαν ψεκαστικά αεροσκάφη για χημική προσβολή του πληθυσμού, να κάνουν σαμποτάζ στις μονάδες παραγωγής ενέργειας,  τις Χημικές βιομηχανίες, Μονάδες επεξεργασίας καυσίμων, να μολύνουν δεξαμενές επεξεργασίας πόσιμου νερού και να χρησιμοποιήσουν εμπρηστικούς ή εκρηκτικούς μηχανισμούς σε τραίνα και λεωφορεία. Όλα αυτά είναι δυστυχώς πιθανά και δεν έχουμε ως χώρα κανένα απαλλακτικό από τους φανατικούς του κάθε είδους.

Το προσωπικό εκτάκτων αναγκών σε κοινότητες εκτός μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών, το οποίο πρέπει να προστατεύει μεγάλες γεωγραφικές περιοχές με μικρό αριθμό κατοίκων αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των πυροσβεστών που προστατεύουν μικρές περιοχές με λιγότερους από 5.000 κατοίκους είναι ελάχιστος και πολύ φτωχά εξοπλισμένος. Πολλές από αυτές τις κοινότητες-δήμους βασίζονται εξ ολοκλήρου σε εθελοντικούς πυροσβεστικούς σταθμούς ή εθελοντικές ομάδες με ελάχιστους πόρους.

Η πρόκληση κατά την ταπεινή μου άποψη, αφορά τους κύριους φορείς αντιμετώπισης εκτάκτων περιστατικών όπως η Πυροσβεστική, η Αστυνομία το ΕΚΑΒ και η Πολιτική Προστασία. Ξεκινώντας με το Πυροσβεστικό Σώμα δεν θα αναλύσω την υποστελέχωση του σε προσωπικό τόσο πολύ (πρόβλημα το οποίο υφίσταται σε όλους τους φορείς) όσο την τεράστια έλλειψη τεχνικού εξοπλισμού σε πολύ αναγκαία μέσα ατομικής προστασίας σύμφωνα με δηλώσεις και καταγγελίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων του Π.Σ.

Σήμερα το 50% των πυροσβεστών αγοράζει από την τσέπη του τα απολύτως απαραίτητα ΜΑΠ για την δασοπυρόσβεση και έχει αυξημένες ανάγκες τόσο σε στολές όσο και σε υποδήματα. Υπάρχει όμως μια μεγαλύτερη ανάγκη η οποία δεν είναι εμφανής αυτή τη στιγμή και εύχομαι να μην φανεί όταν θα κληθεί η υπηρεσία να ανταποκριθεί σε ένα χημικό συμβάν ευρείας κλίμακας ή μια βιοτρομοκρατική ενέργεια. Φαντάζομαι πώς τα αρμόδια τμήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας έχουν μελετήσει και έχουν προνοήσει για αυτά τα απευκταία σενάρια.

Για ευνόητους λόγους ΔΕΝ θα σχολιάσω αν και ποιος ειδικός εξοπλισμός είναι αυτός που πιθανώς υπολείπεται στην Πυροσβεστική Υπηρεσία αλλά θα σχολιάσω ότι όσοι έχουν εμπειρία απλά και μόνο παρακολουθώντας τις ασκήσεις και τις επιδείξεις θα βγάλουν πολύτιμα συμπεράσματα.

Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι στην Πυροσβεστική Υπηρεσία ΔΕΝ υπάρχουν απινιδωτές σε κάθε πυροσβεστικό σταθμό αλλά ούτε σε πυροσβεστικά οχήματα.  Με το πρόσφατο περιστατικό απώλειας δύο πυροσβεστών από παθολογικά αίτια έγινε εμφανή ή έλλειψη ειδικού εξοπλισμού απινιδωτών αλλά και γνώσης πρώτων βοηθειών εξειδικευμένων για την υποστήριξη ζωής.

Το δε ΕΚΑΒ έχει και αυτό να αντιμετωπίσει τις δικές του προκλήσεις τόσο σε ιατρικό εξοπλισμό όσο και σε ασθενοφόρα λόγω οικονομικής κρίσης κάνοντας το μίγμα ποιο εκρηκτικό ιδιαιτέρως εκτός Αθήνας.

Το ΕΚΑΒ ξεκίνησε την ενασχόληση με το ΧΒΡΠ στην προετοιμασία του για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Γιατροί και διασώστες είχαν πάει τότε στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες για να εκπαιδευτούν. Η πρόκληση για αυτούς είναι να κρατήσουν τον μηχανισμό αυτόν ενεργό και αυτό συμβαίνει με διάφορους τρόπους και διάφορες αφορμές.

Σύμφωνα με τον κ. Πύρρο,  διευθυντή Ιατρικών Υπηρεσιών του ΕΚΑΒ, η ίδια η ζωή κρατάει το προσωπικό σε ετοιμότητα, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει περιστατικά με μολυσματικές παθήσεις, όπως οι πολύ σοβαρές παθήσεις του αναπνευστικού SARS και MERS και ο ιός Εμπολα.

Δεν αρκούν, όμως, αυτά. Ειδική γιατρός και δύο διασώστες του ΕΚΑΒ βρέθηκαν το 2015 στην Αυστρία, όπου εκπαιδεύτηκαν σε διάφορα θέματα μεταξύ των οποίων και η βιοτρομοκρατία.

Το 2015 ο κ. Πύρρος μετέβη στην Ιταλία, όπου ειδικοί από τρεις χώρες (Ισπανία, Γαλλία, Εσθονία) και ιατρικές μονάδες εκπαιδεύτηκαν σε «βιολογικό σενάριο». «Το σχέδιο ”Περσέας” προβλέπει Χημικά, Βιολογικά και Ραδιολογικά Περιστατικά (ΧΒΡΠ)», είχε δηλώσει στο «Εθνος» ο κ. Νίκος Παπαευσταθίου, διοικητής του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ).

Ποια μέτρα όμως λαμβάνει η ελληνική πολιτεία;

Ο διοικητής του ΕΚΕΠΥ εξηγεί:

«Κάνουμε τακτικές ασκήσεις, ώστε να είμαστε εξοικειωμένοι με όσα προβλέπουν τα σχέδια. Σε γενικές γραμμές, το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο να αντιμετωπίσει παρόμοια περιστατικά, τουλάχιστον στα νοσοκομεία που βρίσκονται σε κεντρικά σημεία της χώρας».

Ερχόμενος στους εθελοντές όλων των φορέων η κατάσταση εδώ δεν είναι μόνο δύσκολη λόγω έλλειψης εξοπλισμού και κονδυλίων στους ανθρώπους που προσφέρουν το προσωπικό τους χρόνο, αλλά και επικίνδυνη λόγω των εσφαλμένων απόψεων που έχουν οι περισσότεροι αναφορικά με την διάσωση.  Χωρίς να θέλω στεναχωρήσω όλους τους εθελοντές η αλήθεια πονάει και πρέπει να λέγεται… με 5 ώρες εκπαίδευσης και πτυχία κορνίζας ΔΕΝ γίνεσαι διασώστης, με εξετάσεις αστραπή και μερικά χρήματα παραπάνω βγαίνουν εκπαιδευτές άνθρωποι που δεν έχουν καμία ώρα πρακτικής εξάσκησης και διαλαλούν ότι είναι έτοιμοι να φέρουν εις πέρας καταστάσεις πάνω από τις δυνάμεις τους αλλά και να συμβουλέψουν ή να εκπαιδεύσουν και άλλους για αυτό το σκοπό (αυτό είναι ακόμα πιο επικίνδυνο).  Ο λόγος που αναφέρω όλα αυτά είναι επειδή σε ένα μεγάλο συμβάν ευρείας κλίμακας οι λεγόμενοι «διασώστες» θα συρρέουν από παντού για να βοηθήσουν (κατανοητό και τιμητικό) με ποιο κόστος όμως ;

Ελάχιστες εθελοντικές ομάδες σεβόμενες την ύπαρξη τους με οικονομικό κόστος πολύ μεγάλο πιστοποιούν τους εθελοντές τους σε ιδρύματα και φορείς του εξωτερικού ή του εσωτερικού με αξιόπιστα-έγκυρα πτυχία συμπληρώνοντας τις θέσεις των ομάδων τούς με αξιόλογα στελέχη.  Δυστυχώς όμως αυτή είναι η μειονότητα. Ακόμα και για κατόχους προ-νοσοκομειακών πτυχίων χωρίς πρακτική εξάσκηση, συνεχή μελέτη και απόκτηση εμπειρίας σε ένα χρόνο το πολύ οι γνώσεις έχουν πάει περίπατο και το μόνο που έχει μείνει να θυμίζει την προσπάθεια είναι το πτυχίο στον τοίχο.

Όλο το προσωπικό εκτάκτου ανάγκης στην Ελλάδα χρειάζεται επανεξέταση, αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση αν θέλουμε να ξέρουμε ποιες είναι οι πραγματικές δυνάμεις μας σε περίπτωση που θα χρειαστεί να ανταποκριθούν σε περιστατικά τρομοκρατίας, βιοτρομοκρατίας η μεγάλων χημικών περιστατικών.

Στην Αμερική μια από τις ποιο οργανωμένες χώρες σε αυτά τα θέματα, σε έρευνα που έγινε λιγότερο από το 10% των κομητειών οι οποίες συμμετείχαν σε έρευνα του Εθνικού Συνδέσμου Κομητειών, δήλωσαν πως είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν κάποιο περιστατικό βιοτρομοκρατίας.
Μια από τις καλύτερες στρατηγικές για να ενισχυθεί η ικανότητα των κοινοτήτων εκτός μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών είναι να αναπτύξουν συμφωνίες αμοιβαίας αρωγής έτσι ώστε να μοιράζονται τους πόρους. Το προσωπικό εκτάκτων αναγκών σε μικρότερες κοινότητες χρειάζεται βοήθεια στην οργάνωση και την ανάπτυξη μιας ενοποιημένης διοίκησης και στον έλεγχο διαδικασιών και πρωτοκόλλων που είναι απαραίτητα για την επιτυχημένη αμοιβαία αρωγή και αυτή την στιγμή απουσιάζουν.

Για να έχει επιτυχία όμως μια ενοποίηση πόρων και υπηρεσιών ακόμα και στην χώρα μας βασική προϋπόθεση είναι, «η τεχνογνωσία μέσω της εκπαίδευσης, ο εξοπλισμός τελευταίας γενιάς, η συνεργασία των αρμοδίων φορέων και η επικοινωνία μεταξύ τους.»

Θα δείτε πολλές φορές σε διάφορα άρθρα να αναφέρεται η φράση «Πρώτος Ανταποκριτής» που είναι ο σωστός τρόπος να αποκαλείς τους ανθρώπους που καταφθάνουν πρώτοι στο σημείο της επίθεσης – συμβάντος και καλούνται να ανταποκριθούν με όσα μέσα έχουν (και γνώσεις) μέχρι να φτάσουν οι ενισχύσεις και τα εξειδικευμένα τμήματα εκτάκτων αναγκών. Το θέμα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι όμως δεν μπορούν να γνωρίζουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν αμέσως μετά μια τρομοκρατική ή βιοτρομοκρατική επίθεση και ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να λάβουν έτσι ώστε να προφυλάξουν τους εαυτούς τους πριν ξεκινήσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους είτε εθελοντικά είτε επαγγελματικά.

Σύμφωνα με τον κ. Πύρρο, υπάρχουν τόσες λεπτομέρειες που πρέπει να προσέξεις, ενώ το κυριότερο είναι να μην εκθέσεις το προσωπικό σε κίνδυνο: «Ο νεκρός διασώστης είναι κακός διασώστης», υπογραμμίζει ο διευθυντής Ιατρικών Υπηρεσιών του ΕΚΑΒ. Η μόνη προστασία, λέει, είναι η συνεχής εκπαίδευση και η καλή συνεργασία με τους άλλους κρίκους της αλυσίδας, που είναι το ΕΚΕΠΥ και το ΚΕΕΛΠΝΟ.

Εδώ να τονίσω ότι υπάρχει μια φράση που λένε οι Αμερικάνοι και αναφέρεται στους διασώστες η οποία αναφέρει «ότι ένας διάσωστης ισούται με τρεις πολίτες» και αυτό έχει μεγάλο νόημα ως αναφορά, καθώς οι γνώσεις ενός διασώστη μπορείς και να σώσουν τρεις ανθρώπους, αντίστοιχα τρεις άνθρωποι είναι αμφίβολο αν καταφέρουν να σώσουν ένα πολίτη με συνδυαζόμενες γνώσεις ότι και αν κάνουν. Για αυτό επαναλαμβάνω τα λόγια του κ. Πύρρου άλλη μια φορά «Ο νεκρός διασώστης είναι κακός διασώστης» !

Οι πολίτες προσπαθούν να βοηθήσουν

Στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2011, οι Αμερικάνοι έψαξαν και βρήκαν πολλές ευκαιρίες για να βοηθήσουν τις κοινότητες τους. Ο πρόεδρος Bush,  δημιούργησε το Αμερικάνικο Σώμα Ελευθερίας σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες και να δημιουργήσει μια Αμερικάνικη κουλτούρα προσφοράς, και  υπευθυνότητας.  Αυτοί οι εθελοντές είναι ιδιαίτερα σημαντικοί σε μικρότερες κοινότητες όπου οι πόροι είναι περιορισμένοι. Το σώμα πολιτών είναι το τμήμα του Σώματος Ελευθερίας των ΗΠΑ το οποίο παρέχει ευκαιρίες στους πολίτες που θέλουν να βοηθήσουν να κάνουν τις κοινότητες τους πιο ασφαλείς. Από όταν ο Πρόεδρος κάλεσε τους πολίτες σε αυτήν την δράση πριν από δυο χρόνια, υπήρξαν πάνω από 1.6 εκατομμύρια επισκέψεις στην νέα ιστοσελίδα www.citizencorps.gov. Σχεδόν 24.000 Αμερικάνοι από τις 50 πολιτείες της Αμερικής προσφέρθηκαν να βοηθήσουν σε ένα ή περισσότερα προγράμματα των Citizen Corps.

Περισσότεροι από 15.000 εθελοντές θέλησαν να εκπαιδευτούν στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών μέσω του προγράμματος της Federal Emergency Management Administration’s Community Emergency Response Team. Σχεδόν 7.000 εθελοντές εγγράφηκαν για να εμπλακούν στις δραστηριότητες του Neighborhood Watch στις διάφορες κοινότητες. Περισσότεροι από 15.000 ενδεχόμενοι εθελοντές έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους στο πρόγραμμα του Police Service and Operation TIPS το οποίο αναπτύχθηκε από το Αμερικάνικο υπουργείο Δικαιοσύνης. Επιπροσθέτως, περισσότεροι από 5.000 ενδεχόμενοι εθελοντές εξέφρασαν το ενδιαφέρουν τους να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων υπηρεσιών μέσω των Medical Reserve Corps στις κοινότητές τους έτσι ώστε να αξιοποιήσουν τις γνώσεις γιατρών, νοσοκόμων και άλλων επαγγελματιών υγείας κατά την διάρκεια κρίσεων.

Κλείνοντας να αναφέρω ότι ο Στρατός βρίσκεται σε καλό επίπεδο εξοπλισμού αλλά και τεχνογνωσίας και αυτό είναι παρήγορο. Καλό θα ήταν όμως η κυβέρνηση και δεν ομιλώ μόνο για την τωρινή, να φροντίσει να αυξήσει τις δαπάνες όχι μόνο για τον εξοπλισμό όλων αυτών των υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης αλλά και κατηγοριοποίησης και εκμετάλλευσης (με την καλή έννοια) όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται σε έκτακτα περιστατικά.

Ελπίζω πραγματικά να χαρακτηριστώ ως «υπερβολικός για τα γραφόμενα μου», στο άμεσο μέλλον για το καλό όλων μας.
Εύχομαι καλό κουράγιο και πολύ υπομονή στο προσωπικό των εκτάκτων αναγκών σε όλη την Ελλάδα καθώς και μεγάλη προσοχή με προσγειωμένες απόψεις για τους εθελοντές όπου και αν ανήκουν και επιχειρούν.

Άρθρο του Ιωάννη Σ. Ρέτσιου
Ο Ιωάννης Σ. Ρέτσιος είναι σύμβουλος Health & Safety και εκπαιδευτής μέσων ατομικής προστασίας, με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας πεδίου. Εξειδικεύεται στον εξοπλισμό και τις λύσεις αντιμετώπισης για επικίνδυνα υλικά (Haz.Mat) και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης C.B.R.N.e., παρέχοντας ολοκληρωμένη τεχνογνωσία σε οργανισμούς και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε απαιτητικά περιβάλλοντα.
https://www.linkedin.com

Πηγές:

  • www.ethnos.gr
  • www.e-telescope.gr
  • www.heritage.org
  • www.e-telescope.gr
  • US Department of Homeland Security, US Department of Health and Human Services, National Association of Counties, National Association of Chiefs of Police, American Federation of Police, Fraternal Order of Police, National Sheriffs Association, Federal Emergency Management Administration, US Department of Justice, American Federation of Police & Concerned Citizens

cbrne2

Αξιολογήστε το άρθρο!
[Σύνολο: 0 Μέσο: 0]

Continue Reading

Previous: Τρείς σημαντικές εφευρέσεις από γυναίκες, στην ασφάλεια
Next: Χημικές στολές προστασίας, βασικές γνώσεις & χρήση

Trending

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective 1

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης 2

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης

Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ 3

Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ

Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα 4

Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα

Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals 5

Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals

Οξεία Μέθη και Αλκοολική Δηλητηρίαση: Οδηγός Πρώτων Βοηθειών 6

Οξεία Μέθη και Αλκοολική Δηλητηρίαση: Οδηγός Πρώτων Βοηθειών

Related Stories

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης
1 min read
  • Ιωάννης Ρέτσιος
  • Πυρόσβεση & Πυρασφάλεια

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης

9
Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals
7 min read
  • Special Articles in English
  • Ιωάννης Ρέτσιος

Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals

27
Πυρίμαχες Κουβέρτες: Τι Είναι, Πώς Λειτουργούν και Πότε Χρησιμοποιούνται
1 min read
  • Ιωάννης Ρέτσιος
  • Συμβουλές

Πυρίμαχες Κουβέρτες: Τι Είναι, Πώς Λειτουργούν και Πότε Χρησιμοποιούνται

55

Χορηγούμενη

Search&Rescue

Πυροσβεστικό Σώμα

Χορηγούμενη

Search&Rescue

Τελευταία άρθρα

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective 1

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης 2

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης

Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ 3

Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ

Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα 4

Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα

Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals 5

Chemical Protective Suits Communication Guide: Seven Essential Hand Signals

Οξεία Μέθη και Αλκοολική Δηλητηρίαση: Οδηγός Πρώτων Βοηθειών 6

Οξεία Μέθη και Αλκοολική Δηλητηρίαση: Οδηγός Πρώτων Βοηθειών

Πυρίμαχες Κουβέρτες: Τι Είναι, Πώς Λειτουργούν και Πότε Χρησιμοποιούνται 7

Πυρίμαχες Κουβέρτες: Τι Είναι, Πώς Λειτουργούν και Πότε Χρησιμοποιούνται

Managing Industrial Electrical Fires 8

Managing Industrial Electrical Fires

Τεστ γνώσεων | Τι κάνετε αν πάρει φωτιά το όχημα σας 9

Τεστ γνώσεων | Τι κάνετε αν πάρει φωτιά το όχημα σας

Σακίδιο Εκτάκτου Ανάγκης – Οδηγός προετοιμασίας για την οικογένεια 10

Σακίδιο Εκτάκτου Ανάγκης – Οδηγός προετοιμασίας για την οικογένεια

RSS News

  • Στην Αθήνα ο Ζελένσκι την Κυριακή: Η ενέργεια στο επίκεντρο της συνάντησης με Μητσοτάκη 15.11.2025
    Ολιγόωρη επίσκεψη στην Αθήνα πραγματοποιεί αύριο Κυριακή ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια συνάντηση με σαφές ενεργειακό αποτύπωμα και φόντο τις αυξημένες ανάγκες της Ουκρανίας ενόψει του χειμώνα.
  • Ευρωλίγκα: Ο Φαρίντ (δεν) κάνει τον Λεσόρ και ο Ντόρσεϊ τον… Βεζένκοφ 15.11.2025
    Διπλή ανάκαμψη του Παναθηναϊκού και πισωγύρισμα του Ολυμπιακού στην ευρωπαϊκή «διαβολοβδομάδα». Η «ένεση» του Φαρίντ στη λειτουργία των «πράσινων» και στον θρίαμβο στη Μαδρίτη και οι «άδειοι» Πειραιώτες στην ήττα στο Μιλάνο…
  • Θεσσαλονίκη: Συνελήφθησαν έξι ανήλικες μετά από επίθεση σε δύο 13χρονες 15.11.2025
    Η αστυνομία προχώρησε και στη σύλληψη των γονιών των έξι δράστιδων. 
  • Επεισόδια στο Πολυτεχνείο – Τραυματίες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο 15.11.2025
    Ενταση σημειώθηκε το πρωί του Σαββάτου στον χώρο του Πολυτεχνείου, το οποίο έχει ανοίξει για τις τριήμερες εκδηλώσεις της 52ης επετείου.
  • Σκόπια: Χιλιάδες διαδηλωτές ζητούν δικαιοσύνη για τα 63 θύματα της τραγωδίας στο Κότσανι 15.11.2025
    Στην πυρκαγιά που ξέσπασε τον περασμένο Μάρτιο σε νυχτερινό κέντρο, έχασαν τη ζωή τους 63 άνθρωποι —στην πλειονότητά τους νεαρής ηλικίας— ενώ περίπου 200 ακόμη τραυματίστηκαν.
  • Ουκρανία: Σκάνδαλο διαφθοράς συγκλονίζει την κυβέρνηση Ζελένσκι 15.11.2025
    Ενα από τα σοβαρότερα σκάνδαλα διαφθοράς από την αρχή της θητείας του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει πυροδοτήσει οργή σε ολόκληρη την Ουκρανία, μετά τις αποκαλύψεις για σακούλες γεμάτες χρήματα, πολυτελή διαμερίσματα στο Κίεβο με χρυσές τουαλέτες και ηχογραφήσεις αξιωματούχων να συζητούν για ξέπλυμα χρήματος.
  • Ρετσίνα: 10 εξαιρετικά κρασιά που βγάζουν τη… ρετσινιά από το εθνικό μας κρασί 15.11.2025
    Ρωτήσαμε επτά ειδήμονες του κρασιού ποιες ελληνικές ετικέτες ξεχωρίζουν σε διάφορες κατηγορίες. Εδώ έχουμε τις Ρετσίνες που επέλεξαν: μια εξαιρετική δεκάδα που αλλάζει το τοπίο του εθνικού μας κρασιού και που αξίζει πραγματικά να δοκιμάσετε.
  • Πορτογαλία: Συνολικά τρεις νεκροί και πολλοί τραυματίες από το σαρωτικό πέρασμα της καταιγίδας «Κλαούντι» 15.11.2025
    Η Πολιτική Προστασία της Πορτογαλίας δήλωσε σήμερα το πρωί ότι είχε καταγράψει περισσότερα από 3.300 περιστατικά από την Τετάρτη, κυρίως πλημμύρες και πτώσεις δέντρων στο σύνολο της πορτογαλικής επικράτειας.
  • Σίνδος: Ακινητοποιήθηκε λόγω τεχνικού προβλήματος αμαξοστοιχία με 95 επιβάτες 15.11.2025
    Σύμφωνα με την ενημέρωση της Hellenic Train, η αμαξοστοιχία, μετά την αντικατάσταση της μηχανής, αναχώρησε για τη Λάρισα με καθυστέρηση 90 λεπτών.
  • Τροχαίο ατύχημα στο Βελεστίνο με ανατροπή μικρού λεωφορείου – Δέκα τραυματίες 15.11.2025
    Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, δέκα άτομα έχουν τραυματιστεί ελαφρά και μεταφέρονται με ασθενοφόρα στο Νοσοκομείο Βόλου, για παροχή πρώτων βοηθειών.
  • Ο Τραμπ εντείνει την πίεση στη Βενεζουέλα χωρίς ξεκάθαρο τελικό στόχο 15.11.2025
    Η διοίκηση Τραμπ εντείνει με ταχύτητα την πίεσή της προς τη Βενεζουέλα, καθώς το αεροπλανοφόρο «Ford», το μεγαλύτερο των ΗΠΑ, μετακινείται προς την Καραϊβική, την ώρα που οι σύμβουλοι του προέδρου διατυπώνουν αντικρουόμενες εξηγήσεις για το τι ζητά να πετύχει η Ουάσιγκτον.

RSS Fire Rescue 1

  • Lost Purple Heart medal returned to family of Ill. soldier, firefighter 15.11.2025
    Army Rifleman James R. Bennett, wounded in France and Germany during World War II, later served Oak Lawn as a volunteer firefighter and part-time police officer
  • Minn. researchers test smoke-sensing drones and AI to help fight wildfires 15.11.2025
    University of Minnesota researchers flew autonomous, student-built drones to sample and analyze smoke plumes to help firefighters predict spread, improve tactics and manage prescribed burns
  • Should NYC split EMS from FDNY? Pay, staffing and patient care are on the line 14.11.2025
    A push to return EMS back to its own agency is gaining momentum amid response times, pay parity demands and warnings from FDNY leadership that a breakup could add cost and complexity
  • S.C. chiefs resign after officials skip announcement over lack of funding 14.11.2025
    Just three months in, Wagener's chief and assistant chief quit after citing a plunge in tax revenue, unsafe equipment and no-shows from town leaders
  • Attorneys clash over basement, go/no-go and mayday in Ill. LODD trial 14.11.2025
    Deliberations begin in a wrongful death case alleging Rock Falls chiefs showed willful, wanton disregard in the 2021 fire that killed Sterling Lt. Garrett Ramos
  • Photo of the Week: FDNY dignified transfer 14.11.2025
    FDNY members honored Firefighter Patrick Brady with a dignified transfer after his death from cardiac arrest at a Brooklyn fire
  • Fast-moving Calif. wildfire forces evacuations, damages structures 14.11.2025
    The Pack Fire near California’s Nevada border has damaged at least 15 structures, closed part of Highway 395
  • Public safety media relations: 6 tips for working with journalists 14.11.2025
    Learn how to work with the media, not against it
  • NFPA standards help make the case for funding 13.11.2025
    How standards can highlight station needs or deficiencies impacting your department’s delivery of service

Αυτό το διαβάσατε;

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective
6 min read
  • Special Articles in English
  • Συμεών Μπανός

The Vital Role of Incident Command in Firefighting: A Global Perspective

14
Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης
1 min read
  • Ιωάννης Ρέτσιος
  • Πυρόσβεση & Πυρασφάλεια

Σωλήνες Πυρόσβεσης: Σύγχρονες Προδιαγραφές, Υλικά και Πρακτικές Χρήσης

9
Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ
1 min read
  • Συμβουλές
  • Υγιεινή & Ασφάλεια

Οδηγίες για τον ασφαλή χειρισμό του υγραερίου από την Πετρογκάζ

11
Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα
1 min read
  • Ιστορία

Το πρώτο τροχαίο ατύχημα στην Ελλάδα

9
Τα πνευματικά δικαιώματα των κειμένων, των φωτογραφιών και των άλλων επιμέρους στοιχείων ανήκουν στο Firepedia.gr και οποιαδήποτε αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, παρουσίαση στο κοινό, ραδιοτηλεοπτική μετάδοση ή αναμετάδοση, ψηφιακή εκπομπή, ψηφιακή ραδιοτηλεοπτική αναμετάδοση και γενικά οποιαδήποτε χρήση, εκμετάλλευση ή διάδοση οποιουδήποτε στοιχείου σε έντυπη, ηλεκτρονική, ψηφιακή ή οποιαδήποτε άλλη μορφή και με οποιοδήποτε μέσο μέρους ή του συνόλου του κόμβου του Διαδικτύου του Firepedia.gr απαιτεί προηγούμενη άδεια από τον Διαχειριστή του.

Απαγορεύεται η Αναδημοσίευση άρθρων και κειμένων του περιοδικού μας χωρίς έγκριση, επιτρέπουμε την μερική αναδημοσίευση άρθρων (1/3) με ενεργή παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα μας, Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Σημείωση: Ο νόμος 2121/1993 είναι επικαιροποιημένος μέχρι και το ν. 4761/2020 (ΦΕΚ A' 248/13.12.2020)

Τα άρθρα μας έχουν καθαρά συμβουλευτικό και ενημερωτικό χαρακτήρα & σκοπό και ανανεώνονται ή τροποποιούνται συνεχώς ή κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Δεδομένης δε της φύσης και του όγκου του διαδικτύου και της συνεχούς ροής ή/ και μεταβολής των μεταδιδόμενων μέσω αυτού πληροφοριών, οι Πληροφορίες παρέχονται από την Ιστοσελίδα του Fire Rescue Pedia ως έχουν, χωρίς να παρέχεται από το Fire Rescue Pedia οιαδήποτε εγγύηση, ιδίως ως προς την πληρότητα, επάρκεια ή και την χρονική επικαιροποίησή τους.



Εμπορική Εκμετάλλευση - FORMULA ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΑΕ ΙΕΠΥΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ | ΠΟΛΙΤΙΚΗ COOKIES | ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - CONTACT US | PARTNERS

Fire Rescue Pedia © 2000 - 2025 | Powered by Pressidium® Managed WordPress Hosting
Fire Rescue Pedia | Knowledge for life
Διαχείριση Συγκατάθεσης
Για να παρέχουμε την καλύτερη εμπειρία, χρησιμοποιούμε τεχνολογίες όπως cookies για την αποθήκευση ή/και την πρόσβαση σε πληροφορίες συσκευών. Η συγκατάθεση για τις εν λόγω τεχνολογίες θα μας επιτρέψει να επεξεργαστούμε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, όπως συμπεριφορά περιήγησης ή μοναδικά αναγνωριστικά σε αυτόν τον ιστότοπο. Η μη συγκατάθεση ή η ανάκληση της συγκατάθεσης, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ορισμένες λειτουργίες και δυνατότητες.
Λειτουργικά Πάντα ενεργό
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση είναι απολύτως απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό της δυνατότητας χρήσης συγκεκριμένης υπηρεσίας που ζητείται ρητά από τον συνδρομητή ή τον χρήστη ή με αποκλειστικό σκοπό τη μετάδοση επικοινωνίας μέσω δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Προτιμήσεις
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση είναι απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό της αποθήκευσης προτιμήσεων που δεν ζητούνται από τον συνδρομητή ή τον χρήστη.
Στατιστικά
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς. Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ανώνυμους στατιστικούς σκοπούς. Χωρίς κλήτευση, η εθελοντική συμμόρφωση εκ μέρους του Παρόχου Υπηρεσιών Διαδικτύου ή πρόσθετες καταγραφές από τρίτο μέρος, οι πληροφορίες που αποθηκεύονται ή ανακτώνται για το σκοπό αυτό από μόνες τους δεν μπορούν συνήθως να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώρισή σας.
Εμπορικής Προώθησης
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση απαιτείται για τη δημιουργία προφίλ χρηστών, για την αποστολή διαφημίσεων ή για την καταγραφή του χρήστη σε έναν ιστότοπο ή σε διάφορους ιστότοπους για παρόμοιους σκοπούς εμπορικής προώθησης.
  • Διαχείριση επιλογών
  • Διαχείριση υπηρεσιών
  • Manage {vendor_count} vendors
  • Διαβάστε περισσότερα για αυτούς τους σκοπούς
Προβολή προτιμήσεων
  • {title}
  • {title}
  • {title}